วันนี้ (13 เม.ย. 66) นายยุทธศักดิ์ สุภสร ผู้ว่าการการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) กล่าวว่า เทศกาลเย็นทั่วหล้ามหาสงกรานต์ เป็นประเพณีไทยที่มีชื่อเสียงไปทั่วโลก สอดคล้องกับนโยบาย Soft Power (5F : Food Festival Film Fight Fashion) ที่ได้รับการยอมรับในระดับนานาชาติมาอย่างต่อเนื่องเพื่อเป็นการขับเคลื่อนปีท่องเที่ยวไทย 2566 และ Visit Thailand Year 2023 : Amazing New Chapters ก้าวสู่การเป็น High Value and Sustainable Tourism และสร้าง Meaningful Travel ให้ประเทศไทยเป็นจุดหมายปลายทางการท่องเที่ยวที่มีคุณค่าและมีความหมาย และในปีนี้ทางกระทรวงวัฒนธรรมได้ตระหนักถึงความสำคัญ เพื่อสร้างการรับรู้และประชาสัมพันธ์ในโอกาสที่ประเทศไทยจะเสนอประเพณีสงกรานต์เป็นรายการตัวแทนมรดกวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ ของมนุษยชาติต่อยูเนสโก การกิจกรรมในปีนี้จึงจัดขึ้นภายใต้แนวคิด “Defining Your Thainess” ที่แสดงถึงอัตลักษณ์งานประเพณีสงกรานต์ของไทย สะท้อนถึงความเป็นมา คุณค่า และรากเหง้าวิถีชีวิตความเป็นไทยนักท่องเที่ยวจะได้พบกับประสบการณ์และความรู้ใหม่ ๆ จากการมาร่วมกิจกรรมสร้างประสบการณ์การท่องเที่ยวด้วยมุมมองที่แตกต่าง เป็นการกระตุ้นการเดินทางท่องเที่ยวของนักท่องเที่ยวสู่พื้นที่จริง จนเกิดการกระจายการเดินทางและสร้างรายได้ไปสู่ท้องถิ่น เพื่อเป็นเครื่องมือในการลดความเหลื่อมล้ำทางเศรษฐกิจและกระตุ้นเศรษฐกิจโดยรวมของประเทศ อีกทั้งยังเป็นการร่วมสืบสานวัฒนธรรมประเพณีสงกรานต์ไทยและสร้างประสบการณ์ท่องเที่ยววิถีไทยไปพร้อมกัน
การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย ได้กำหนดจัดกิจกรรมเย็นทั่วหล้า มหาสงกรานต์ ประจำปี 2566 ในวันที่ 13-15 เมษายน 2566 ณ ซอยจุฬาลงกรณ์ 5 (ถนนอุทยาน 100 ปี) เขตปทุมวัน กรุงเทพมหานคร โดยนำเสนออัตลักษณ์ประเพณีสงกรานต์ที่แตกต่างกันออกไปทั้ง 5 ภูมิภาค ซึ่งมีรายละเอียดดังนี้
ภาคเหนือ นำเสนอการทำตุงและน้ำส้มป่อย โดย “ตุง” ทำมาจากกระดาษสีที่นำมาตัดเป็นธงในรูปแบบต่าง ๆ เพื่อนำไปปักที่เจดีย์ทรายเรียกว่า “การตานตุง” โดยจะนิยมกระทำในวันพญาวัน ซึ่งเป็นวันสุดท้ายของเทศกาลสงกรานต์ นอกจากจะถวายเป็นพุทธบูชาแล้ว ยังถือว่าเป็นการทำบุญอุทิศส่วนกุศลให้กับผู้ที่ล่วงลับไปแล้ว อีกสิ่งที่จะมีคู่กันในช่วงเทศกาลสงกรานต์ก็คือ “น้ำส้มป่อย” โดยใช้ฝักแห้งมาแช่น้ำและใช้ในพิธีรดน้ำดำหัว เพราะเชื่อว่าส้มป่อยจะช่วยปัดเป่าสิ่งชั่วร้ายและชำระสิ่งอัปมงคลได้
ภาคกลาง นำเสนอ “ข้าวแช่” เมนูดับร้อนที่มีต้นกำเนิดมาจากประเพณีสงกรานต์ของชาวมอญ ก่อนจะมีการพัฒนาสูตรจนมีหลายตำรับ ทั้งตำรับทั่วไปและตำรับชาววังที่เต็มไปด้วยความละเมียดละไมในการรังสรรค์เครื่องเคียง โดยเจ้าจอมมารดากลิ่น สตรีเชื้อสายมอญผู้ปฏิบัติราชการในราชสำนัก ได้ถ่ายทอดความรู้การทำข้าวแช่ให้แก่ห้องเครื่องและประชาชน ระหว่างติดตามไปถวายราชการที่จังหวัดเพชรบุรี ในสมับโบราณนิยมรับประทานข้าวแช่ตั้งแต่ช่วงกลางเดือนมีนาคมเรื่อยไปจนถึงกลางเดือนพฤษภาคม
ภาคอีสาน นำเสนอประเพณีเสียเคราะห์ (สะเดาะเคราะห์) พิธีกรรมที่เกิดจากความเชื่อในสิ่งลี้ลับเหนือธรรมชาติ ภูตผี ปีศาจ เทวดา ว่าสามารถปัดเป่าสิ่งชั่วร้ายออกไปจากชีวิตได้ เป็นความเชื่อที่ผสมผสานอย่างกลมกลืนระหว่างพุทธศาสนากับพราหมณ์ โดยเชื่อกันว่าผู้ที่เข้าร่วมประเพณีเสียเคราะห์จะทำให้คลายความกังวล แข็งแรง หายจากโรคภัยต่าง ๆ เมื่อรวมกับกำลังจากพี่น้องที่เข้าร่วมในพิธีเสมือนได้รับกำลังใจไม่รู้สึกว่าถูกทอดทิ้ง และจะได้พบเจอแต่สิ่งดี ๆ ในชีวิต พ้นเคราะห์พ้นโศก
ภาคตะวันออก นำเสนอประเพณีก่อพระเจดีย์ทรายข้าวเปลือก ประเพณีของชาวไผ่ดำ อำเภอบางน้ำเปรี้ยว จังหวัดฉะเชิงเทรา เป็นหนึ่งในอัตลักษณ์ของท้องถิ่นที่สืบทอดจากอดีตมาจนถึงปัจจุบัน การก่อพระทรายข้าวเปลือกเป็นการทำบุญของชาวไผ่ดำที่นำเอาผลผลิตจากการทำนามาถวายเป็นพุทธบูชาแทนการก่อเจดีย์ทราย เนื่องจากพื้นที่ในแถบนั้นไม่มีทรายที่จะสามารถนำมาที่วัดได้ เมื่อถึงวันที่วัดกำหนดชาวบ้านจะนำข้าวเปลือกใส่กระบุงไปเทกองรวมกันที่วัดเป็นพระเจดีย์ข้าวเปลือกที่ได้ทางวัดจะนำไปขายเพื่อแลกเปลี่ยนเป็นปัจจัยมาใช้จ่ายในการทำนุบำรุงศาสนสถานต่อไป
ภาคใต้ นำเสนอพิธีแห่นางดาน ตามความเชื่อของคนในพื้นที่ภาคใต้ สงกรานต์เป็นช่วงเวลาแห่งการผลัดเปลี่ยนเทวดา ผู้รักษาดวงชะตาบ้านเมือง จึงถือฤกษ์วันแรกของสงกรานต์ 13 เมษายน เป็นวันส่งเจ้าเมืองเก่า หรือวันเจ้าเมืองเก่า เพราะเชื่อกันว่าวันนี้เจ้าเมืองหรือเทพยดาประจำปีผู้ทำหน้าที่รักษาดวงชะตาของบ้านเมือง จำเป็นต้องละทิ้งบ้านเมืองที่รักษาไปชุมนุมกันบนสวรรค์ ชาวบ้านจะทำความสะอาดบ้านเรือน เครื่องใช้ เครื่องแต่งกาย เครื่องประดับและร่างกาย โดยพิธีแห่นางดานเป็นหนึ่งในอัตลักษณ์ของสงกรานต์ภาคใต้เป็นประเพณีเก่าแก่ของจังหวัดนครศรีธรรมราชตามความเชื่อของศาสนาพราหมณ์ เนื่องจากเคยมีชุมชนพราหมณ์ในนครศรีธรรมราช เมื่อราวปี พ.ศ. 1200 เป็นประเพณีที่มีเพียงแห่งเดียวในประเทศไทยเพื่อบูชาเทพบริวารในคติพราหมณ์ “นางดาน” หรือ “นางกระดาน” เป็นแผ่นไม้กว้างหนึ่งศอกสูงสี่ศอก 3 แผ่น แกะสลักรูปเทพบริวารในคติความเชื่อของพราหมณ์ ได้แก่ พระอาทิตย์และพระจันทร์ พระแม่ธรณีและพระนางคงคา โดยจะนำแผ่นไม้ทั้งสามมาร่วมขบวนแห่เพื่อรอรับเสด็จพระอิศวรที่เสด็จมาเยี่ยมมนุษย์โลก ณ เสาชิงช้า โดยกำหนดจัดขึ้นในวันที่ ๑๔ เมษายนของทุกปี
นอกจากนี้ ภายในงานยังมีกิจกรรมที่ร่วมส่งเสริมประเพณีไทยต่าง ๆ ได้แก่ ประเพณีสรงน้ำพระเพื่อขอพรเสริมสิริมงคลในช่วงวันปีใหม่ไทย ชมการแสดงทางวัฒนธรรมจาก ๕ ภูมิภาค ร่วมกิจกรรม DIY อิ่มอร่อยกับอาหารจากหลากหลายชุมชนพร้อมเลือกซื้อสินค้าจากผลิตภัณฑ์ชุมชน เป็นต้น
การจัดงานในครั้งนี้ ททท. ได้บูรณาการความร่วมมือกับกองบัญชาการตำรวจท่องเที่ยวในการออกมาตรการพิเศษ เพื่อดูแลความปลอดภัยและสร้างความเชื่อมั่นให้แก่นักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและชาวต่างชาติ ที่เข้าร่วมงานเทศกาลเย็นทั่วหล้า มหาสงกรานต์ ทั้งนี้ เพื่อบรรลุเป้าหมายในการเพิ่มอันดับความสามารถทางการแข่งขันด้านการท่องเที่ยวของประเทศไทย ด้านความมั่นคงและความปลอดภัย (Safety and Security) ในวันที่ 13-15 เมษายน 2566 ณ ซอยจุฬาลงกรณ์ 5 (ถนนอุทยาน 100 ปี) เขตปทุมวัน กรุงเทพมหานคร
