ค้นพบสัญญาณวิทยุที่มนุษย์ต่างดาว สื่อสารกับมายังโลกเป็นครั้งแรก

องค์การ SETI พบสัญญาณที่มนุษย์ต่างดาวสื่อสารกลับมายังโลกเป็นครั้งแรก  เป็นสัญญาณที่แตกต่างกว่าทุกครั้ง  SETI เร่งค้นหาสิ่งมีชีวิตนอกโลกที่อาจกำลังตั้งใจ หรือไม่ตั้งใจติดต่อกับโลก มีความเป็นไปได้ที่จะค้นพบอะไรใหม่ ๆ ที่มีผลต่อเพื่อนมนุษย์ด้วยกัน

วันนี้ (26 พ.ค.66)  สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ (สดร.)  รายงานโดยอ้างถึง องค์การค้นหาสิ่งมีชีวิตอันทรงภูมิปัญญานอกโลก หรือ Search for Extraterrestrial Institute (SETI) ได้ออกมาแถลงข่าวถึงการตรวจพบสัญญาณวิทยุที่ถูกส่งมาจากสิ่งมีชีวิตอันทรงภูมิปัญญาจากนอกโลกเป็นครั้งแรก ด้วยหอสังเกตการณ์วิทยุถึงสี่หอสังเกตการณ์ ซึ่งสัญญาณดังกล่าวนั้น ถูกส่งออกมาจากยานอวกาศที่โคจรอยู่ห่างออกไปเพียง 300 ล้านกิโลเมตร ในวงโคจรของดาวอังคาร และสิ่งมีชีวิตอันทรงภูมิปัญญาที่เป็นเจ้าของยานอวกาศและสัญญาณนั้น หาใช่ใครที่ไหนไม่แต่ก็คือมนุษย์เรานี่เอง

แน่นอนว่าเรามีการติดต่อสื่อสารกับยานสำรวจอวกาศที่มนุษย์ส่งออกไปยังทุกมุมของระบบสุริยะอยู่ตลอดเวลา และเราก็ได้รับสัญญาณกลับมาจากยานสำรวจเหล่านั้นอยู่อย่างต่อเนื่อง แต่สิ่งที่ทำให้สัญญาณในครั้งนี้ต่างจากสัญญาณที่เราเคยได้รับมาโดยสิ้นเชิง ก็คือนี่เป็นครั้งแรกของโลกที่เราจะ “จำลอง” การได้รับสัญญาณจากต่างดาว

หนึ่งในคำถามที่สำคัญที่มนุษย์ต้องการจะหาคำตอบเกี่ยวกับเอกภพ ก็คือ “เราอยู่โดยลำพังในเอกภพหรือไม่?” ซึ่งการค้นหาสิ่งมีชีวิตอันทรงภูมิปัญญาที่อยู่นอกไปจากโลกของเรานั้น ไม่เพียงแต่จะนำไปสู่ความเป็นไปได้ของการค้นพบอะไรใหม่ ๆ อีกมากเพียงเท่านั้น แต่ยังส่งผลอันไม่สามารถประเมินค่าได้อีกมากต่อทัศนคติที่เราจะมีต่อเพื่อนมนุษย์ด้วยกัน และแรงบันดาลใจของเราในการค้นหาความจริงในธรรมชาติ และจะเป็นหนึ่งในการค้นพบที่เปลี่ยนสังคมมนุษย์ไปโดยสิ้นเชิง ด้วยเหตุนี้ องค์การ SETI จึงได้มีภารกิจหลักในการสอดส่อง และค้นหาสิ่งมีชีวิตที่ทรงภูมิปัญญา ที่อาจจะกำลังตั้งใจ หรือไม่ได้ตั้งใจติดต่อเราอยู่

สำหรับการค้นหาสิ่งมีชีวิตต่างดาวต้องเริ่มจากที่ใด? ยังไม่มีใครรู้คำตอบที่แน่ชัด เนื่องจากเป็นการยากที่จะคาดเดาว่าสิ่งมีชีวิตต่างดาวที่อาจจะอยู่ในสภาพแวดล้อมที่ต่างไปจากโลกของเรา จะมีการวิวัฒนาการ และการสื่อสารอย่างไร แต่หากเราดูจากอารยธรรมของมนุษย์เป็นแบบอย่างแล้ว เราจะพบว่าเราเริ่มมีการ “ส่งสัญญาณ” ออกไปยังห้วงอวกาศ เมื่อเราค้นพบคลื่นวิทยุ และสามารถนำมันมาใช้ในการส่งสัญญาณสื่อสารบนโลก ซึ่งส่วนหนึ่งก็หลุดลอยออกไปและเดินทางข้ามห้วงอวกาศลึก ที่อาจจะกำลังถูกดักฟังโดยสิ่งมีชีวิตอันทรงภูมิปัญญาสักแห่งหนึ่งในกาแล็กซีของเรานี้ก็ได้ ในทางกลับกัน ก็อาจจะมีสิ่งมีชีวิตอันทรงภูมิปัญญาจากต่างดาว ที่กำลังติดต่อเรามาด้วยวิธีที่ใกล้เคียงกันนี้ก็เป็นได้ การสังเกตการณ์หาสัญญาณจากต่างดาวที่ส่งมาในช่วงคลื่นวิทยุ จึงอาจจะเป็นจุดเริ่มต้นที่ดีในการค้นหาสิ่งมีชีวิตจากต่างดาวนี้

นอกจากนี้ ยังมีคำถามที่ตามมาอีกเป็นอย่างมาก หากมีสัญญาณวิทยุที่ส่งมายังโลกโดยสิ่งมีชีวิตจากต่างดาวอยู่ ณ ตอนนี้ เราจะสามารถตรวจพบ และแยกมันออกจากสัญญาณวิทยุที่ส่งออกมาจากวัตถุอื่นๆ อีกมากในเอกภพได้หรือไม่? หากเราสามารถตรวจพบสัญญาณเหล่านั้นแล้ว เราจะสามารถทราบได้หรือไม่ ว่านี่เป็นสัญญาณที่มาจากต่างดาว? และเมื่อสามารถระบุที่มาของสัญญาณได้แล้ว เราจะมีความสามารถที่จะทำความเข้าใจในสาร และข้อความที่ถูกส่งมาได้หรือไม่? ความท้าทายทั้งหมดนี้ ซับซ้อนมากขึ้นไปอีก เนื่องจากเรายังไม่เคยได้ตรวจพบสัญญาณที่มาจากต่างดาวเลยแม้แต่ครั้งเดียว

ด้วยเหตุนี้ นักดาราศาสตร์จากองค์การ SETI จึงได้มีความคิดที่จะทำการ “ซ้อม” โดยการ “จำลอง” สัญญาณที่อาจจะถูกส่งมาโดยสิ่งมีชีวิตจากต่างดาว โดยใช้แหล่งกำเนิดสัญญาณจริงที่อยู่นอกโลก จากยานสำรวจ ExoMars Trace Gas Orbiter (TGO) ที่ถูกส่งออกไปโคจรรอบดาวอังคารโดยองค์การอวกาศยุโรป (ESA) และส่งสัญญาณจำลองที่อาจจะถูกส่งออกมาโดยสิ่งมีชีวิตอันทรงภูมิปัญญานอกโลก ภายใต้โครงการที่มีชื่อว่า “A Sign in Space” โดยสัญญาณได้ถูกส่งออกมาในเช้ามืดของวันที่ 25 พฤษภาคม 2566 02:16 น. ตามเวลาประเทศไทย และหอสังเกตการณ์วิทยุทั้งสี่ขององค์การ SETI ได้ตรวจพบสัญญาณเป็นที่เรียบร้อยแล้ว

โดยโปรเจกต์ A Sign in Space นี้ ไม่เพียงแต่จะเป็นการทดสอบในเชิงวิศวกรรมและเทคโนโลยีเพียงเท่านั้น แต่เป็นความตั้งใจที่จะบูรณาการองค์ความรู้และความร่วมของมนุษยชาติเข้าด้วยกัน เพื่อจำลองสถานการณ์ในกรณีที่วันหนึ่งเราอาจจะค้นพบและต้องถอดรหัสข้อมูลที่มาจากต่างดาวของจริง ด้วยเหตุนี้ หัวหน้าทีม Daniela De Paulis และทีมเป็นผู้ที่ออกแบบสัญญาณเอง โดยที่ไม่มีผู้อื่นทราบข้อความหรือวิธีในการอ่านข้อความที่ส่งมา และหลังจากที่สัญญาณได้ถูกส่งออกมาเป็นเวลา 6-8 สัปดาห์ จะเป็นขั้นตอนการอภิปรายร่วมกันโดยบุคคลจากทุกแขนงสาขาวิชา ที่จะมาร่วมกันถอดรหัสสัญญาณที่มาจากต่างดาว (จำลอง) นี้
นอกไปจากนี้ โปรเจกต์ A Sign in Space ยังเปิด online workshop ให้บุคคลที่สนใจสามารถเข้าไปลงทะเบียนเพื่อไปร่วมกิจกรรม และเรียนรู้เกี่ยวกับการค้นหาสิ่งมีชีวิตอันทรงภูมิปัญญาได้อีกด้วย โดยผู้ที่สนใจสามารถเข้าไปหาข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับโปรเจค A Sign in Space ได้ที่ [1] และชมวิดีโอยูทูปการเปิดตัวโปรเจกต์ได้ที่ [2]