หมออารักษ์ ยกเคสผู้ป่วยโรคฝีในปอด ผ่าตัดปอดพบโพรงที่มีหนองจากเชื้อรา เตือนผู้สูงอายุต้องระวังการสำลักอาหาร ผู้มีโรคหลอดเลือดสมอง ลมชัก พิษสุราเรื้อรัง สุขอนามัยช่องปากไม่ดี ถุงลมโป่งพอง มะเร็งปอด เคยเป็นวัณโรคปอด หรือมีปัญหาการกลืน อาจเป็นสาเหตุให้ปอดติดเชื้อหรือฝี
วันนี้ (28 ก.ค.67) นพ.อารักษ์ วงศ์วรชาติ ผอ.โรงพยาบาลศูนย์การแพทย์มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์ ให้ความรู้ด้านสุขภาพผ่านเฟซบุ๊กส่วนตัว โดยยกเคสผู้ป่วยที่น่าสนใจ เป็นผู้ป่วยเพศหญิงใจ อายุ 42 ปี ให้ประวัติว่าเมื่อ 20 ปีก่อน เคยรักษาวัณโรค ปอด ที่โรงพยาบาลแห่งหนึ่ง ในกรุงเทพมหานคร กินยาต่อเนื่อง กว่า 6 เดือน จนร่างกาย แข็งแรงขึ้น กลับมาใช้ชีวิตได้ตามปกติ
ผู้ป่วยให้ประวัติด้วยว่า เมื่อ 1 ปีที่ผ่านมา มีอาการไข้ต่ำ ๆ ช่วงบ่ายและตอนกลางคืน เวลาออกแรง รู้สึกเหนื่อยง่าย ไอแห้ง ๆ ไม่เป็นเวลา นึกจะไอก็ไอ มีเสมหะบ้างเล็กน้อย บางครั้งไอติดต่อกัน จนรู้สึกเจ็บหน้าอก มีอาการเหนื่อยล้า อ่อนแรง อ่อนเพลีย ความอยากอาหารลดลง ซูบผอมลง ดูแลตนเองด้วยการซื้อยากินเอง และไปหาหมอตามคลินิกบ้าง จนกระทั่ง อาการย่ลง จึงเข้าโรงพยาบาล เอกซเรย์ปอด แพทย์บอกว่า ปอดข้างขวาด้านบนเป็นโพรง น่าจะมีการติดเชื้อ จึงแนะนำให้ไปโรงพยาบาลแห่งหนึ่ง แต่ผู้ป่วยไม่สะดวก จึงขอเข้ารับการรักษาที่โรงพยาบาลศูนย์การแพทย์มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์
หมออารักษ์ เปิดเผยด้วยว่า ผู้ป่วยถูกส่งตัวปรึกษากับอายุรแพทย์ และแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านศัลยศาสตร์ หัวใจ ทรวงอก และหลอดเลือด ประเมินภาวะความเจ็บป่วยร่วมกัน เมื่อให้การตรวจทางห้องปฏิบัติการ การเพาะเชื้อจากเสมหะ สารคัดหลั่ง ทางเดินหายใจ ตรวจสมรรถภาพปอด สุดท้ายแล้วผู้ป่วยควรจะได้รับการผ่าตัด เพื่อตัดเอาปอดด้านขวาบน ส่วนที่เป็นโพรงออก โรคที่เป็น จะหายขาดได้
ศัลยแพทย์จึงได้วางแผนผ่าตัด เพื่อตัดปอดข้างขวา ด้านบน ออกทั้งกลีบ ใช้เทคนิคการผ่าตัด เปิดแผลขนาดเล็ก หลังผ่าตัด ปวดแผลน้อยลง ฟื้นตัวเร็ว หลังจากนั้นนำปอดที่ตัดออก ส่งตรวจทางพยาธิวิทยา เมื่อผ่าชิ้นส่วนเนื้อปอดที่ตัดออกมา ในส่วนที่เป็นโพรง จะมีหนอง ขาวข้น ผสมเนื้อเยื่อชิ้นส่วนเนื้อตาย ของปอด และของเหลวที่สะสม อยู่นาน และมีเซลล์ของเชื้อราอยู่เป็นจำนวนมาก
หลังผ่าตัดผู้ป่วยฟื้นตัวได้เร็ว ภายในเวลา 5 วัน สามารถออกจากโรงพยาบาลได้ ติดตามการรักษา สุขภาพโดยรวมดีขึ้นตามลำดับ อาการไอค่อย ๆ ลดลง จนไม่มีอาการอีกเลย
หมออารักษ์ อธิบายถึงฝีในปอดคือการติดเชื้อของปอด โพรงที่มีหนอง รูปแบบที่ประกอบด้วยแบคทีเรียหรือจุลินทรีย์อื่น ๆ เชื้อรา เนื้อเยื่อตายและของเหลวสะสม ผู้ที่มีอายุมากกว่า 60 ปี มีเสี่ยงต่อการเป็นฝีมากขึ้นหรือมีร่างกายอ่อนแอ ทั้งนี้ การสำลักเป็นสาเหตุที่สำคัญที่สุดสำหรับการก่อตัวของฝีปอด หมายความว่าสิ่งแปลกปลอม โดยปกติคืออาหาร เครื่องดื่ม อาเจียน หรือสารคัดหลั่งจากปากและเกิดการหายใจเข้าไปในปอด อาจทำให้เกิดการอักเสบ ปอดบวม และฝี
ผู้ที่มีโรคหลอดเลือดสมอง โรคลมชัก การใช้ยาในทางที่ผิด โรคพิษสุราเรื้อรัง สุขอนามัยช่องปากไม่ดี ถุงลมโป่งพอง มะเร็งปอด เคยเป็นวัณโรคปอดและความผิดปกติของหลอดอาหาร (ปัญหาการกลืน) สามารถนำไปสู่อาการสำลักได้แบคทีเรียที่ทำให้เกิดฝีในปอดมักจะเป็นแบบไม่ใช้ออกซิเจน จากเชื้อในปาก เชื้อจุลินทรีย์ เช่น ปรสิตและเชื้อรา สามารถติดปอดติดเชื้อและเกิดฝีได้เช่นกัน
อาการมักเกิดขึ้นในช่วงหลายสัปดาห์ถึงหลายเดือน อาการ ได้แก่ มีไข้ หนาวสั่น เหงื่อออก และไอมีกลิ่นเหม็น และเสมหะสีและกลิ่นผิดปกติ ผู้คนมักเหนื่อยล้า อ่อนแรงเบื่ออาหาร และน้ำหนักลด บางครั้งเลือดในเสมหะและอาการเจ็บหน้าอกแย่ลงเมื่อไอหรือหายใจเข้าลึก ๆ ผู้ป่วยอาจมีอาการหัวใจเต้นเร็ว หายใจเร็ว หายใจมีเสียงหวีด และมีของเหลวในปอด
แพทย์ทำการวินิจฉัยจากอาการและเอกซ์เรย์ทรวงอก เอกซเรย์คอมพิวเตอร์ (CT) ของหน้าอกเพื่อให้ชัดเจนขึ้น การเพาะเชื้อจากเลือดอาจช่วยยืนยันแบคทีเรียหรือจุลินทรีย์ที่ทำให้เกิดฝีขึ้นได้ รวมถึงสั่งการตรวจส่องกล้องทางหลอดลม เพื่อแยกแยะมะเร็งปอดหากมีสัญญาณว่ามีสิ่งกีดขวางทางเดินหายใจ เพื่อดูในปอด และเก็บตัวอย่างเนื้อเยื่อปอดส่งตรวจทางพยาธิวิทยา
