วันนี้ (22 ก.ค. 68) นพ.เจษฎ์ บุณยวงศ์วิโรจน์ รองผู้อำนวยการโรงพยาบาลมหาราช นครราชสีมา ให้ความรู้ด้านสุขภาพผ่านเฟซบุ๊กส่วนตัว โดยระบุ เทรนด์มาแรงแต่เสี่ยง ปั๊มนมขายออนไลน์ อันตรายกว่าที่คิด
ช่วงนี้มีข่าวที่อ่านแล้วถึงกับต้องอุทานว่า “เอาจริงดิ!” คือในอเมริกาตอนนี้มีเทรนด์แปลก ๆ มาแรงเลยครับ เทรนด์ที่ว่า คือคุณแม่บางคนปั๊มน้ำนมขาย ปั๊มนมจากเต้าจริง ๆ แล้วเอาไปขายให้คนอื่นกิน
ซึ่งบางคนขายได้วันละ พันเหรียญ หรือเกือบ สามหมื่นบาทไทย ไม่ใช่แค่ขายให้แม่ลูกอ่อนที่น้ำนมไม่พอนะ บางคนขายให้นักกล้าม นักกีฬาฟังดูเหมือนจะเวิร์กทั้งคนขายคนซื้อ แต่จริง ๆ มีหลายอย่างต้องระวังและบางเรื่องเสี่ยงกว่าที่คิด
1. เทรนด์นี้เริ่มจากคุณแม่ในอเมริกาที่มีน้ำนมเยอะกว่าที่ลูกกิน บางคนอยากแบ่งให้แม่คนอื่น บางคนตั้งใจ “ปั๊มเพื่อขาย” ตั้งแต่แรกเลย มีเว็บไซต์ และกลุ่มเฉพาะทางที่แม่ ๆ สามารถลงขายนมได้แบบเปิดเผย ราคาก็อยู่ที่ประมาณ 30–100 บาทต่อ 30 ml ส่วนคนซื้อนี่มีหลายกลุ่มมาก ทั้ง
- แม่ที่น้ำนมไม่พอ
- นักกีฬา สายฟิตเนส
- ผู้ป่วยมะเร็งที่เชื่อว่ามันช่วยเรื่องภูมิคุ้มกัน
2. น้ำนมแม่มีอะไรดี? ทำไมถึงมีคนอยากได้
น้ำนมแม่ไม่ใช่แค่น้ำนม แต่มันคือ "ซุปเปอร์ฟู้ดของทารก" ในน้ำนมมีทั้งสารอาหารครบถ้วน + ภูมิคุ้มกัน + จุลินทรีย์ดี + ฮอร์โมนธรรมชาติตัวเด่น ๆ ที่คนพูดถึงบ่อยก็อย่างเช่น
- IgA – ช่วยป้องกันเชื้อโรคไม่ให้เข้าลำไส้
- แลคโตเฟอริน – ฆ่าเชื้อแบคทีเรีย
- โอลิโกแซ็กคาไรด์ (HMOs) – เป็นพรีไบโอติก เลี้ยงจุลินทรีย์ดีในลำไส้
- เม็ดเลือดขาว – มีจริงในนมแม่!
- ฮอร์โมนธรรมชาติ อย่างอ็อกซิโทซิน ที่ช่วยให้ลูกรู้สึกสงบ และที่หลายคนไม่ค่อยรู้คือ ในน้ำนมแม่ยังมี วิตามินและแร่ธาตุ สำคัญหลายตัวเลยครับ เช่น
- วิตามิน A, B6, B12, D
- แคลเซียม ทองแดง โฟเลต เหล็ก และสังกะสี
พอของมันดีขนาดนี้ คนเลยเชื่อว่าใครกินก็ต้องได้ประโยชน์แต่ความจริง...ก็มีเรื่องต้องคิดให้ดี ไม่ใช่ไปหาซื้อเลยนะ
3.ความเสี่ยงของการซื้อ ขายน้ำนมแม่ที่หลายคนไม่รู้
ประเด็นที่ต้อง “ตั้งสติ” ให้ดีเลยเพราะแม้นมแม่จะดี แต่การ “ซื้อ-ขาย” โดยไม่ได้ผ่านระบบมาตรฐาน มี ความเสี่ยง อยู่ไม่น้อย
1. เสี่ยงติดเชื้อจากน้ำนมน้ำนมอาจมีเชื้อโรคติดต่อได้ เช่น
- HIV
- ไวรัสตับอักเสบบี-ซี
- CMV
- เชื้อแบคทีเรียที่มาจากอุปกรณ์ไม่สะอาด
2. อุปกรณ์ไม่สะอาด เก็บไม่ถูกวิธีบางคนใช้ถุงซิปเก็บน้ำนมในอุณหภูมิไม่เหมาะ หรือส่งนมโดยไม่แช่แข็งนมที่ผ่านมือหลายขั้นตอนก็มีโอกาสเสีย หรือเจอเชื้อโรคเจริญเติบโตเด็กกินเข้าไปเสี่ยงท้องเสีย ติดเชื้อรุนแรงได้เลย
3.ความเสี่ยงทางกฎหมาย
ในบางประเทศ การขายน้ำนมโดยไม่ได้รับอนุญาต อาจผิดกฎหมายหรือขัดกับหลักจริยธรรมทางการแพทย์
4.ถ้าจำเป็นต้องใช้น้ำนมจากผู้อื่น มีวิธีปลอดภัยไหม?
ถ้าจำเป็นต้องใช้น้ำนมแม่คนอื่นจริง ๆ เช่น แม่มีลูกคลอดก่อนกำหนด แต่น้ำนมมาไม่ทัน หรือมีปัญหาทางสุขภาพที่ให้นมเองไม่ได้ ทางเลือกที่ปลอดภัยที่สุดคือ "ธนาคารน้ำนมแม่" หรือ (Human Milk Bank)
ในไทยก็มีแล้ว เช่น รพ.จุฬา หรือรพ.รัฐหลายแห่ง ธนาคารน้ำนมจะ
- ตรวจโรคคุณแม่ผู้บริจาค
- ฆ่าเชื้อด้วยวิธีพาสเจอร์ไรซ์
- เก็บในระบบปลอดเชื้อ
และแจกจ่ายเฉพาะในกรณีที่จำเป็น เช่น ทารกเกิดก่อนกำหนด น้ำหนักน้อย ฯลฯ
สรุปคือ ถ้าจำเป็น ต้องเลือกใช้ “ระบบที่มีมาตรฐาน” ดีกว่าซื้อจากโพสต์ออนไลน์ที่ไม่มีหลักประกันอะไรเลยครับ
5.น้ำนมแม่ เหมาะกับใคร? เราต้องซื้อหรือเปล่า
เรารู้อยู่แล้วว่านมแม่ดีที่สุดสำหรับ “ทารก” โดยเฉพาะช่วง 6 เดือนแรก แต่กับผู้ใหญ่ มันไม่เหมือนกันครับเพราะ
- ระบบย่อยเราไม่เหมือนทารก
- และยังไม่มีงานวิจัยชัดเจนว่านมแม่เพิ่มกล้าม เสริมภูมิ หรือรักษาโรคในผู้ใหญ่ได้จริง
เพราะฉะนั้น อย่าหลงเชื่อคำโฆษณาง่าย ๆ ว่าใครกินนมแม่แล้วจะสุขภาพดีมันอาจจะเวิร์กในทารก แต่ไม่ใช่กับทุกคน เพราะฉะนั้นไม่ต้องไปหาซื้อ ถ้าไม่ใช่กลุ่มที่จำเป็นจริงๆ