เปิดภาพหลักฐาน ”ปราสาทคนา“ ก่อนเขมรพยายามเคลม

เปิดภาพหลักฐาน ”ปราสาทคนา“ ซึ่งเป็นภาพที่นักโบราณคดีถ่ายไว้เมื่อปี 2544 ขณะที่เข้าไปสำรวจ ก่อนทหารกัมพูชาจะพยายามเคลม ด้าน ผอ. สำนักศิลปากรที่ 10 นครราชสีมา เผย มีโบราณสถาณอีกกว่า 20 แห่ง เขตชายแดนไทย-กัมพูชา ที่ยังไม่สามารถบูรณะได้

ทีมข่าว Ch7HD ได้ภาพหลักฐานของ “ปราสาทคนา” ประกอบด้วย ภาพเสาประดับกรอบประตู 8 เหลี่ยม ทับหลังชิ้นที่ 1 ทับหลังชิ้นที่ 3 และสภาพป่า บริเวณโดยรอบปราสาท ณ ขณะนั้น ย้ำว่าภาพนี้เป็นภาพถ่ายเมื่อปี 2544 ที่คณะผู้สำรวจนักโบราณคดีของไทยเข้าไปสำรวจโบราณสถาณดังกล่าว ก่อนที่ทหารกัมพูชาได้สร้างบันไดไม้ขึ้นมา ใกล้ตัวปราสาท โดยมีกระแสว่า จ้องจะเคลมปราสาทว่าเป็นของตนเอง

เพื่อความชัดเจนทีมข่าว Ch7HD ได้สอบถามกับ นายสมเดช ลีลามโนธรรม  นักโบราณคดีชำนาญการพิเศษ ผู้อำนวยการกลุ่มโบราณคดี สศก.ที่  10 นครราชสีมา ซึ่งเป็นหนึ่งในทีมที่เข้าไปสำรวจปราสาทคนา เผยว่า ขณะนั้นได้รับแจ้งจากตำรวจตระเวนชายแดน ว่าจากการลาดตระเวนในพื้นที่พบซากโบราณสถาณ อยากให้ทางสำนักศิลปากร ไปตรวจสอบให้แน่ชัด จึงได้มีการประสานงานและเข้าไปตรวจสอบ

ช่วงนั้นไปสำรวจตอนเดือนกันยายน 2544  เป็นช่วงหน้าฝน เข้าค่อนข้างยากลำบาก ต้องขับขี่รถจักรยานยนต์พากันเข้าไป จากนั้นก็เดินเท้าเข้าป่าทึบระยะทางไกลพอสมควร ก็จะถึงตัว “ปราสาทคนา” สภาพโดยรอบปราสาท ฯ ค่อนข้างรกร้างเพราะยังไม่มีการเข้าไปบูรณะหรือทำประโยชน์อะไร เห็นเพียงซากของปราสาท ฯ จากการสำรวจคาดว่าอย่างน้อย ๆ มีปราสาทประมาณ 3 หลังอยู่ภายในกำแพงที่ก่อด้วยศิลาแลง 

โดยมีแนวกำแพงที่ล้อมรอบตัวปราสาทประมาณ 30-40 เมตร และถือว่ามีความสมบูรณ์แง่ของวิชาการ ส่วนสภาพของโบราณสถาณก็เสื่อมไปตามอายุ

นอกจากนี้ยังพบร่องรอยการแกะสลัก สามารถรู้ได้ว่าซากโบราณสถานแห่งนี้ เป็นเทวสถาน ศาสนาฮินดู เพราะพบหลักฐานเป็นศิวลึงค์ และจากลวดลายการแกะสลักบนทับหลัง ดูแล้วมีอายุช่วงพุทธศตวรรษที่ 15-16 หากเทียบแล้ว มีอายุมากกว่า 1,000 ปี  และถือเป็นโบราณสถาณที่สำคัญที่ในพื้นที่ เพราะโบราณสถานแห่งนี้แสดงให้เห็นว่า เมื่ออดีตเคยมีชุมชนอยู่บริเวณดังกล่าว และประสาทคนา ถือเป็น เทวสถานของชุมชนโบราณ ซึ่งหลังจากนั้นก็ได้เก็บเป็นข้อมูลทางวิชาการ เพื่อพิจารณาในการบูรณะต่อไป

ยืนยันว่าขณะที่เข้าไปสำรวจเมื่อปี 2544 ยังไม่มีฐานปฏิบัติการของกัมพูชา หรือสิ่งปลูกสร้างใดๆ ใกล้กับตัวปราสาท นอกจากนี้ส่วนตัวยังคิดว่าอาจจะมีปราสาทบนเทือกเขาพนมดงรัก อีกจำนวนหนึ่งที่กรมศิลปากร ยังไม่สามารถเข้าไปสำรวจได้

ด้านนายทศพร ศรีสมาน ผู้อำนวยการสำนักศิลปากรที่ 10 นครราชสีมา ยืนยันว่าปราสาทคนา มีฐานข้อมูลแล้ว เพียงแต่ว่าในช่วงปี 2544 มีปัญหาในเรื่องของความขัดแย้งชายแดนไทยกัมพูชา เป็นที่มาของ MOU ต่างๆ จึงจำเป็นต้องยุติการดำเนินงานไม่สามารถเข้าไปบูรณะได้ ซึ่งเป็นกรณีเดียวกันกับปราสาทตาเมือนธม ที่ต้องยุตติการบูรณะไปตามข้อตกลง จึงไม่มีการดำเนินการใดๆ ต่อ

หากสามารถดำเนินการบูรณะได้ก็จะเป็นผลดีในพื้นที่ ดึงดูดนักท่องเที่ยวมาเรียนรู้ประวัติศาสตร์ความเป็นมา และเชื่อว่าปราสาทคนา อยู่ในพื้นที่ของประเทศไทย นอกจากนี้ยังมีโบราณ สถาณตามแนวชายแดนอีกประมาณ 20 กว่าแห่งที่ยังไม่สามารถเข้าไปบูรณะได้