ผู้ป่วยชาวจีนที่ได้รับการปลูกถ่าย “ตับหมู” โดยทีมแพทน์จีน เป็นคนแรกของโลก อยู่รอดมานาน 171 วัน ก่อนเสียชีวิตลง แม้ผู้ป่วยอยู่ได้เพียง 171 วัน แต่ถือเป็นก้าวสำคัญของวงการแพทย์ที่พิสูจน์ถึงความเป็นไปได้ที่ “ตับหมู” สามารถทำงานสนับสนุนร่างกายมนุษย์ได้
วันนี้ (23 ต.ค. 68) สำนักข่าว “ซินหัว” ของจีน รายงานว่า วารสารสาขาวิชาโรคตับ (Journal of Hepatology) ฉบับเดือนตุลาคม รายงานว่า ศัลยแพทย์ชาวจีนได้ประสบความสำเร็จในการปลูกถ่าย “ตับหมู” ที่ผ่านการดัดแปลงพันธุกรรมให้กับผู้ป่วยที่ยังมีชีวิตเป็นรายแรกของโลก ซึ่งผู้ป่วยรายนี้มีชีวิตอยู่ต่อมาได้หลังการผ่าตัดเป็นเวลา 171 วัน ซึ่งการปลูกถ่ายครั้งนี้ถือเป็นก้าวสำคัญในการแก้ไขปัญหาการขาดแคลนอวัยวะจากผู้บริจาคที่เป็นมนุษย์ โดยการผ่าตัดนี้นำโดยทีมแพทย์จากโรงพยาบาลแห่งที่ 1 ในเครือมหาวิทยาลัยแพทยศาสตร์อันฮุย ได้ใช้ “ตับหมู” ที่ผ่านการดัดแปลงพันธุกรรมที่พัฒนาโดยนักวิจัยจากมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ยูนนาน
โดยหมูที่บริจาคอวัยวะได้ผ่านการตรวจเชื้อโรคอย่างละเอียด และผ่านกระบวนการตัดต่อดัดแปลงพันธุกรรมที่ซับซ้อนจำนวน 10 ตำแหน่ง โดยตัดยีนของหมู 3 ยีน ที่เป็นต้นตอของการปฏิเสธอวัยวะที่มีสาเหตุจากแอนติบอดี และแทรกยีนของมนุษย์ 7 ยีน เพื่อเพิ่มความเข้ากันได้ทางภูมิคุ้มกันและป้องกันภาวะลิ่มเลือดอุดตัน
การผ่าตัดดังกล่าวเกิดขึ้นเมื่อวันที่ 17 พฤษภาคม พ.ศ.2567 โดยผู้รับอวัยวะเป็นผู้ป่วยวัย 71 ปี ที่มีเนื้องอกขนาดใหญ่ในตับด้านขวาที่ไม่สามารถผ่าตัดออกได้ ซึ่งตับหมูที่ผ่านการดัดแปลงพันธุกรรมนี้ปลูกถ่ายในฐานะ "ตับเสริม" เพิ่มเข้าไปเพื่อช่วยทำงานร่วมกับตับเดิมของผู้ป่วย ผลหลังการผ่าตัดถือว่ามีแนวโน้มที่ดีในระยะแรก โดยในช่วง 31 วันแรก ผู้ป่วยไม่แสดงอาการของการต่อต้านอวัยวะเฉียบพลัน และตับหมูทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ แต่กลับพบปัญหาในวันที่ 38 เมื่อผู้ป่วยเกิดภาวะร้ายแรงจากลิ่มเลือดอุดตันในหลอดเลือดขนาดเล็กของอวัยวะที่ปลูกถ่าย ส่งผลให้ทีมแพทย์ตัดสินใจนำตับหมูออก โดยต่อมาผู้ป่วยมีภาวะเลือดออกในทางเดินอาหารส่วนบนซ้ำหลายครั้งและเสียชีวิตในวันที่ 171
แม้ผู้ป่วยจะมีชีวิตอยู่ได้เพียง 171 วัน แต่การผ่าตัดครั้งนี้พิสูจน์ถึงความเป็นไปได้ที่ตับหมูสามารถทำงานสนับสนุนร่างกายมนุษย์ได้ในระยะเวลาที่มีนัยสำคัญทางการแพทย์ โดยความสำเร็จนี้วางรากฐานให้การปลูกถ่ายอวัยวะต่างสายพันธุ์ (xenotransplantation) เป็นอีกหนึ่งทางเลือกการรักษาที่มีศักยภาพสำหรับผู้ที่รอการปลูกถ่ายตับจากมนุษย์
นอกจากนี้เมื่อเดือนเมษายน พ.ศ.2567 ทีมนักวิจัยชาวจีนอีก 1 ทีม ได้ทำการปลูกถ่ายตับหมูที่ผ่านการดัดแปลงพันธุกรรมให้กับผู้ป่วยที่สมองตายที่โรงพยาบาลซีจิง ในเครือมหาวิทยาลัยการแพทย์กองทัพอากาศ เมืองซีอัน มณฑลส่านซี ทางตะวันตกเฉียงเหนือของจีน
ทั้งนี้ การผ่าตัดดังกล่าวยังไม่ได้เปิดประตูสู่การใช้งาน “ตับหมู” ในทางการแพทย์อย่างแพร่หลาย แต่ได้พิสูจน์แนวคิดที่ว่าอวัยวะลักษณะนี้สามารถทำงานในร่างกายมนุษย์ได้จริง
