ชายวัย 45 ปี สโตรกด้านขวา พบมีกลิ่นปาก ฟันผุ เหงือกร่น หมอสมองเตือนรักษาสุขภาพช่องปาก ปากเหม็น ระวังอัมพาต ผู้ที่มีโรคเหงือกอักเสบ มีโอกาสเกิดโรคหลอดเลือดสมองเพิ่มขึ้นเกือบ 2 เท่า และถ้ามีทั้งเหงือกอักเสบกับฟันผุร่วมด้วย อาจเพิ่มความเสี่ยงได้สูงถึง 86%
ปากเหม็น ระวังอัมพาต? วันนี้ (29 ต.ค.68) ผศ.นพ.สุรัตนฺ ตันประเวช แพทย์เชี่ยวชาญด้านสมองและระบบประสาท ให้ความรู้ด้านสุขภาพผ่านเพจเฟซบุ๊กส่วนตัว สาระสมองกับ อจ.หมอสุรัตน์ โดยระบุถึงคนที่มีกลิ่นปากต้องระวังอัมพาต หากเราช่างสังเกต เราจะเห็นอะไรหลายอย่างที่เกี่ยวข้องกัน สิ่งเล็ก ๆ น้อย ๆ บางอย่างป้องกันได้
สาเหตุจากเรื่องนี้ เพราะคุณหมอพบคนไข้ ชายอายุ 45 ปี ที่มานอนเป็นสโตรก ( stroke) ระดับแขนขาขวา grade 0 เมื่อไปคุย พบว่า คนไข้มีกลิ่นปากเหม็น ฟันผุ เหงือกร่น เต็มเลย แล้วอาการปากเหม็นนี้มันเกี่ยวข้องกับสมอง กลิ่นปากที่ลึกสุดใจ มันเป็นความเสี่ยงหนึ่งของอัมพาต แปลกแต่จริง
อจ.หมอสุรัตน์ บอกว่า กลิ่นปาก ไม่ใช่แค่กลิ่นคราบอาหารที่ย่อยไม่หมด หรือลมหายใจที่บอกสุขภาพปากไม่ดี แต่มันคือกลิ่นอักเสบ ที่มากกว่านั้น อย่างคนไข้รายนี้ หมอพบว่า เขามีโรคเหงือกอักเสบขั้นรุนแรง ฟันหลายซี่ผุ ลึกจนถึงโคนเหงือก
โรคเหงือกอักเสบเรื้อรัง (Periodontitis) มีผลต่อหลอดเลือดในสมอง มีงานวิจัยล่าสุดหลายฉบับ ชี้ให้เห็นว่า ผู้ที่มีโรคเหงือกอักเสบ มีโอกาสเกิดโรคหลอดเลือดสมองเพิ่มขึ้นเกือบ 2 เท่า และถ้ามีทั้งเหงือกอักเสบกับฟันผุร่วมด้วย อาจเพิ่มความเสี่ยงได้สูงถึง 86% ยิ่งระดับของโรคเหงือกรุนแรง (moderate → severe) ยิ่งความเสี่ยง OR ค่ามากขึ้น
ถ้าถามว่า ทำไมถึงเป็นอย่างนั้น key มันคืออยู่ที่ “การอักเสบ” เมื่อเหงือกอักเสบ มีแบคทีเรียจำนวนมากในช่องปาก แบคทีเรียเหล่านี้และสารพิษจากมัน (endotoxin) สามารถ “เล็ดรอด” เข้าสู่กระแสเลือด ไปกระตุ้นให้เกิดการอักเสบใน ผนังหลอดเลือด โดยเฉพาะหลอดเลือดขนาดเล็กในสมอง สุดท้ายนำไปสู่การตีบ แตก หรืออุดตัน กลายเป็น Stroke อย่างที่เราเห็นได้
“ปากเล็กๆ แต่เป็นประตูสู่สมอง เวลาหมอพูดว่า “ช่องปากเป็นประตูสู่สมอง” หลายคนอาจ งง ๆ แต่ลองคิดดูดี ๆ ช่องปากเป็นที่รวมของหลอดเลือดจำนวนมาก ระบบประสาท (เส้นประสาทสมองหลายเส้นผ่านบริเวณนี้) จุดเริ่มของการย่อยอาหารและระบบหายใจ ถ้าประตูนี้ “สกปรก” หรืออักเสบเรื้อรัง ก็เหมือนเราปล่อยให้เชื้อโรคเข้าเมืองสมองโดยไม่ตั้งด่าน หากเป็นทุกวัน ลองคิดดู จะหมักหมมขนาดไหน”
อจ.หมอสุรัตน์ ย้ำว่า สำหรับคนไข้ stroke หมอก็เลยต้องอ้าปากดู จะได้จัดการปัจจัยเสี่ยงให้เรียบ คืนชีวิตให้คนไข้ ไม่ต้องมาอ่อนแรง นอนติดเตียง ดูแลสุขภาพช่องปากกันหน่อย เพราะสุขภาพช่องปาก = สุขภาพสมอง ดูแลช่องปากให้ดี แปรงฟันให้ทั่วอย่างน้อยวันละ 2 ครั้ง ขูดหินปูนปีละ 1–2 ครั้ง อย่ามองข้ามอาการเลือดออกตอนแปรงฟัน หรือกลิ่นปากที่ผิดปกติ เพราะ สมองดีอาจเริ่มจากลมหายใจที่ไม่มีกลิ่น ก็ได้
