วันนี้ (4 ธ.ค. 68) หมอเจด หรือ นายแพทย์เจษฎ์ บุณยวงศ์วิโรจน์ รองผู้อำนวยการภารกิจด้านอำนวยการ โรงพยาบาลมหาราชนครราชสีมา โพสต์เตือน 4 สัญญาณเตือนภาวะ หัวใจล้มเหลวเฉียบพลัน ขณะหลับ
หัวใจล้มเหลวเฉียบพลันตอนหลับเป็นเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นบ่อยกว่าที่คิด เพราะกลางคืนคือช่วงที่ระบบประสาทพัก การไหลเวียนเลือดช้าลง หัวใจที่อ่อนแรงอยู่แล้วต้องรับภาระเพิ่มโดยไม่รู้ตัว หลายคนคิดว่าเหนื่อยเพราะทำงานหนัก แต่ความจริงอาจเป็นภาวะหัวใจที่กำลังเสื่อมลงอย่างรวดเร็ว อาการมักมาแบบเงียบ ๆ แต่รุนแรง ถ้าใครเจอ 4 ข้อนี้ ต้องระวังทันที
1) สะดุ้งตื่นกลางดึกเพราะหายใจไม่ออก เหมือนจมน้ำ
นี่คืออาการที่หมอเจอในผู้ป่วยบ่อยที่สุดครับ หัวใจที่อ่อนแรงจะสูบเลือดกลับปอดได้น้อย ทำให้มีน้ำคั่งในถุงลม ส่งผลให้หายใจไม่ทั่วอก ต้องรีบลุกขึ้นนั่งเพื่อสูดอากาศ บางรายอธิบายว่าเหมือนมีอะไรมากดหน้าอก หรือเหมือนกำลังจมในน้ำ ทั้งที่กำลังนอนอยู่เฉย ๆ หากเกิดอาการแบบนี้มากกว่า 2–3 ครั้งต่อสัปดาห์ คือสัญญาณชัดว่า “หัวใจเริ่มรับภาระไม่ไหวแล้ว” ไม่ควรปล่อยผ่านเด็ดขาด
2) นอนราบไม่ได้ ต้องหนุนหมอนสูงถึงจะหายใจคล่อง
อันนี้อาจมีภาวะหัวใจล้มเหลวทำให้เลือดคั่งในปอดมากขึ้น เมื่อนอนราบ แรงดันน้ำในปอดจะสูงขึ้นทันที ทำให้รู้สึกแน่นหน้าอก หายใจไม่เต็มปอด ต้องรีบลุกขึ้นหรือต้องเพิ่มจำนวนหมอนหลายใบเพื่อให้หายใจได้สะดวก คนทั่วไปจะไม่รู้สึกแบบนี้ ถ้ารู้สึกว่าเริ่มนอนเตียงต่ำไม่ได้ นอนพื้นไม่ได้ หรือรู้สึกอึดอัดทันทีที่เอนหลัง นี่คือการเตือนว่าหัวใจเริ่มอ่อนแรงจนรบกวนการหายใจแล้วครับ
3) ตื่นมาแล้วบวม โดยเฉพาะหน้า เท้า ข้อเท้า และขา
ตอนนอน ร่างกายเราจะอยู่ในท่านอนนาน ๆ ถ้าหัวใจสูบฉีดเลือดกลับหัวใจได้ไม่ดี ของเหลวจะกระจายไปตามส่วนต่าง ๆ และคั่งมากขึ้น โดยเฉพาะบริเวณที่เนื้ออ่อน เช่น ใต้ตา ข้อเท้า หน้าแข้ง เวลากดบุ๋มแล้วบุ๋มลึก เป็นนานกว่าจะคืนตัว และเริ่มบวมถี่ขึ้นทุกเช้า แม้ว่ากินอาหารเหมือนเดิมก็ตาม อาการนี้ไม่ได้บอกแค่เรื่องไตเท่านั้นนะครับ แต่ยังบอกด้วยว่าหัวใจอ่อนแรงจนของเหลวสะสมรอบตัวมากขึ้นเรื่อย ๆ ด้วย
4) ใจสั่นกลางดึก เหงื่อแตกเย็น ตัวเกร็ง มือเท้าเย็น
พอหัวใจของเราเริ่มทำงานไม่ทัน ร่างกายจะสั่งให้หัวใจเต้นเร็วเพื่อชดเชย ทำให้เกิดใจสั่นแรง เต้นผิดจังหวะ บางรายเต้นเร็วมากจนตื่นขึ้นมาแบบสะดุ้ง มีเหงื่อออกเย็น ๆ มือเท้าเย็น รู้สึกเหมือนจะวูบหรือคลื่นไส้ร่วมด้วย อาการนี้อันตรายเพราะอาจเกี่ยวกับภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะร้ายแรง เช่น Atrial fibrillation หรือ VT ซึ่งสามารถพัฒนาเป็นภาวะหัวใจหยุดเต้นเฉียบพลันได้ครับ
หมอเจดฝากทิ้งท้ายด้วยว่า ภาวะหัวใจล้มเหลวเฉียบพลันตอนหลับมักเริ่มจากอาการเล็ก ๆ ที่หลายคนคิดว่าไม่สำคัญ ทั้งหอบกลางคืน นอนราบไม่ได้ ตื่นมาบวมผิดปกติ หรือใจสั่นจนสะดุ้ง ยิ่งสังเกตเจอเร็ว ยิ่งลดโอกาสหัวใจเสื่อม ไตเสื่อม และภาวะหัวใจหยุดเต้นเฉียบพลันได้ ร่างกายวัย 40–60 ยังแข็งแรงได้ ถ้าเราฟังสัญญาณของหัวใจให้ทันและรีบตรวจเมื่อมีความผิดปกติ
