หมอเจด เตือนสะดุ้งกลางดึก หัวใจเต้นเร็ว สัญญานเตือนที่ไม่ควรมองข้าม

วันนี้ (12 ธ.ค. 68) หมอเจด หรือ นายแพทย์เจษฎ์ บุณยวงศ์วิโรจน์  รองผู้อำนวยการภารกิจด้านอำนวยการ โรงพยาบาลมหาราชนครราชสีมา โพสต์เตือนอาการสะดุ้งกลางดึก หัวใจเต้นเร็ว สัญญานเตือนที่ไม่ควรมองข้าม

ช่วงนี้มีหลายคนถามผมเรื่องนี้ “หัวใจป้าเต้นตุบ ๆ เร็วมากตอนนอนค่ะหมอ จะเป็นอะไรไหมคะ?” บางคนก็บอกผมว่า “ผมตื่นกลางดึกแบบสะดุ้งแรงครับ” ถ้ายิ่งมีอาการเหงื่อซึม มือเย็น หรือเหมือนขาดอากาศ จริง ๆ แล้ว อาการหัวใจเต้นเร็วตอนกลางคืนเป็นสัญญาณเตือนที่ ร่างกายส่งออกมาตอนระบบประสาทกำลังพัก และความผิดปกติจะเห็นชัดที่สุดช่วงดึก มาดูว่าอะไรบ้างที่ต้องระวังครับ

1. ภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะ (Atrial fibrillation / SVT)

ถ้าตื่นมาด้วยอาการหัวใจเต้นเร็วมาก เหมือนจะหลุดออกมา มือสั่น หน้ามืด หรือแน่นอก นี่ไม่ใช่แค่ตกใจธรรมดา แต่เป็นสัญญาณของหัวใจเต้นผิดจังหวะ ซึ่งพบได้บ่อยในคนที่เครียด ดื่มกาแฟ–แอลกอฮอล์เยอะ หรือมีโรคหัวใจซ่อนอยู่ ถ้าปล่อยไว้อาจเสี่ยงลิ่มเลือด–เส้นเลือดสมองตีบได้ ควรตรวจคลื่นหัวใจทันทีครับ

2. ภาวะหยุดหายใจขณะหลับ (OSA)

หลายคนไม่รู้ว่าการ “สะดุ้งเฮือกกลางดึก” มักเป็นเพราะหายใจติดขัดชั่วขณะ ทำให้หัวใจเต้นเร็วเพื่อดึงออกซิเจนเพิ่ม คนที่กรนเสียงดัง คอตัน อ้วนลงพุง หรือคอตีบ มักมีความเสี่ยงสูง ภาวะนี้ทำให้หัวใจทำงานหนัก ความดันพุ่ง และเพิ่มโอกาสหัวใจล้มเหลวในอนาคตได้

3. น้ำตาลตกกลางคืน (Night-time hypoglycemia)

ถ้าตื่นกลางดึกด้วยอาการใจสั่น หิว มือเย็น เหงื่อออกมาก อาจเป็นเพราะน้ำตาลในเลือดตก โดยเฉพาะคนที่เป็นเบาหวาน กินยา/อินซูลินก่อนนอน หรือคนที่อดอาหารเย็นบ่อย ๆ น้ำตาลตกทำให้ร่างกายหลั่งอะดรีนาลีนอย่างรวดเร็ว หัวใจจึงเต้นเร็วผิดปกติครับ

4. ฮอร์โมนความเครียดพุ่ง (Cortisol spike)

ความเครียดสะสม นอนดึก ทำงานหนัก หรือวิตกกังวลเรื้อรัง ทำให้ร่างกายหลั่งคอร์ติซอลสูงในช่วงดึก ซึ่งไปกระตุ้นระบบประสาทอัตโนมัติ ทำให้สะดุ้งตื่น ใจเต้นแรง รู้สึกเหมือนกำลังหนีอะไรอยู่ ทั้งที่นอนปกติ ภาวะนี้ไม่รุนแรงทันที แต่ทำให้หัวใจเสื่อมและนอนไม่ลึกเรื้อรังครับ

5. ภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานเกิน

หัวใจเต้นเร็ว ตื่นกลางดึกบ่อย ปวดร้อนในตัว น้ำหนักลดเร็ว หงุดหงิดง่าย อาจเกี่ยวกับไทรอยด์ทำงานเกิน ทำให้หัวใจถูกกระตุ้นมากผิดปกติ คนที่ปล่อยทิ้งไว้อาจเสี่ยงหัวใจโต หัวใจเต้นผิดจังหวะ และเผาผลาญพังจนร่างกายล้าเรื้อรังได้

6. คาเฟอีน–แอลกอฮอล์ค้างระบบ

กาแฟเย็นช่วงบ่าย–เย็น เครื่องดื่มชูกำลัง หรือแอลกอฮอล์ก่อนนอน ทำให้หัวใจถูกกระตุ้นตอนกลางคืนจนเต้นเร็ว สะดุ้งตื่นง่าย และเข้าสู่ช่วงหลับลึกไม่ได้ คนจำนวนมากคิดว่า “นอนหลับแล้วคงหมดฤทธิ์” แต่จริง ๆ ร่างกายกำลังรับสารกระตุ้นอยู่ครับ
.
7. ภาวะวิตกกังวล–ตื่นตระหนก (Panic attack ตอนหลับ)

บางคนหัวใจเต้นแรงจนคิดว่าหัวใจจะหยุดเต้น หายใจไม่ออก เหมือนกำลังจะตาย ทั้งที่ร่างกายปกติทั้งหมด มักเกิดจากความวิตกกังวลสะสม ระบบประสาทเกิด “panic spike” ตอนหลับ เป็นสัญญาณว่าร่างกายเริ่มรับความเครียดไม่ไหวแล้วครับ

อยากหลับสนิทไม่สะดุ้งกลางดึก ให้ทำแบบนี้ 

- ลดแสงฟ้าจากมือถือทีละระดับ ปิดแจ้งเตือนที่รบกวนจิตใจ
- หลีกเลี่ยงคาเฟอีนหลังบ่ายสอง
- ทำสมาธิการหายใจสูตร 4-6 (หายใจเข้า 4 วินาที ออก 6 วินาที) ช่วยเปิดโหมด “พัก-ซ่อมแซม” ให้หัวใจเต้นช้าลงอย่างเป็นธรรมชาติ
- ควรทานมื้อเย็นให้ย่อยทันก่อนนอนอย่างน้อย 3 ชั่วโมง เพื่อกันกรดไหลย้อนที่ไปกระตุ้นหัวใจตอนหลับ ช่วยให้หลับลึกขึ้น ไม่สะดุ้ง ไม่มีหัวใจเต้นรัวแบบเดิมครับ

หมอเจดโพสต์ทิ้งท้ายว่า อาการสะดุ้งกลางดึก–หัวใจเต้นเร็ว ไม่ได้แปลว่าฝันร้ายหรือพักผ่อนไม่พอเสมอไปครับ แต่มักเป็น “สัญญาณแรก” ของความผิดปกติทั้งหัวใจ ไทรอยด์ ภาวะหยุดหายใจขณะหลับ หรือความเครียดสะสม หากมีอาการแบบนี้ซ้ำทุกสัปดาห์ หรือมีอาการแน่นอก หน้ามืด เหงื่อออกเย็นร่วมด้วย แนะนำตรวจคลื่นหัวใจ ตรวจเลือด และประเมินการนอนทันทีครับ เพราะการรู้เร็ว ป้องกันเร็ว ช่วยให้หัวใจปลอดภัย และหลับลึกขึ้นแบบเห็นผลจริงครับ