สดร. ระบุวันที่ 28 พ.ค.นี้ ดวงอาทิตย์ตั้งฉากที่กะบะฮ์ เมืองมักกะฮ์ ซาอุดิอาระเบีย พี่น้องชาวมุสลิมจะรู้ทิศกิบลัต ทิศที่ใช้ปฏิบัติศาสนกิจของชาวมุสลิม
วันนี้ (26 พ.ค.66) สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ (สดร.) รายงานว่า ในวันที่ 28 พ.ค.นี้ จะสามารถกำหนด “กิบลัต” หรือทิศละหมาดได้ เนื่องจากเป็นวันที่ดวงอาทิตย์ตั้งฉากเหนือกะบะฮ์
สำหรับทิศกิบลัต คือ ทิศที่หันไปยัง กะบะฮ์ เมืองมักกะฮ์ ประเทศซาอุดีอาระเบีย ถือเป็นทิศที่มีความสำคัญมากกับชาวมุสลิมทั่วโลก เนื่องจากทุก ๆ ครั้งที่ปฏิบัติศาสนกิจ ชาวมุสลิมจะต้องหันหน้าไปยังทิศกิบลัตเสมอ หนึ่งในกฎเกณฑ์ของการละหมาดที่ถูกต้องคือการผินหน้าไปยังมัสยิดอัลฮารอม เมืองมักกะฮ์ ประเทศซาอุดีอาระเบีย ดังนั้น เป็นความจำเป็นที่มุสลิมทั่วโลกจะต้องรู้ว่าทิศกิบลัตอยู่ทางทิศไหนในพื้นที่ของตนเอง เพื่อทำการละหมาดได้อย่างถูกต้อง
การหาทิศกิบลัต ไม่เป็นเรื่องยากสำหรับผู้อยู่อาศัยโดยรอบกะบะฮ์ ชาวมักกะ และพื้นที่ใกล้เคียง แต่สำหรับมุสลิมที่อยู่ในพื้นที่ที่ห่างไกล ข้ามน้ำ ข้ามทวีป เขาจะทราบได้อย่างไรว่าทิศไหนคือทิศกิบลัต? ด้วยเหตุผลนี้ นักวิชาการอิสลามตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบันจึงได้คิดค้นวิธีการเพื่อกำหนดหาทิศทางกิบลัตที่แม่นยำ โดยใช้ความรู้ด้านภูมิศาสตร์และดาราศาสตร์ควบคู่กันในการกำหนด เพื่อคำนวณหาทิศกิบลัตสำหรับพื้นที่ห่างไกล เช่น การใช้เงาของดวงอาทิตย์ กลุ่มดาวต่าง ๆ และการสังเกตจันทร์เสี้ยว
หนึ่งในวิธีการที่ง่ายและแม่นยำ คือการสังเกตเงาของวัตถุ ในวันที่ดวงอาทิตย์ตั้งฉากเหนือกะบะฮ์ในช่วงประมาณ 12:00 น. ในวันและเวลาดังกล่าว ค่าเดคลิเนชันของดวงอาทิตย์จะเท่ากับค่าละติจูดของเมืองมักกะฮ์ เวลาเที่ยงวันของซาอุดีอาระเบีย (ดวงอาทิตย์ผ่านเส้นเมอริเดียนท้องถิ่น) ตรงกับเวลาประเทศไทยประมาณ 16:00 น. เนื่องจาก เวลาของประเทศไทยจะเร็วกว่าซาอุดีอาระเบีย 4 ชั่วโมง ในช่วงเวลานี้ชาวไทยมุสลิมสามารถใช้ในการหาทิศกิบลัตได้โดยการใช้วัตถุที่มีความยาว เช่น แท่งไม้ แท่งเหล็ก วางตั้งฉากทำมุม 90 องศากับพื้น บริเวณที่โล่งแจ้ง ในวันและเวลาข้างต้น และให้สังเกตเงาของวัตถุ ทิศกิบลัตจะอยู่ตรงข้ามกับเงาที่ทอดยาวมาจากวัตถุนั่นเอง
ชาวมุสลิมในประเทศที่มีกลางวันร่วมกับซาอุดีอาระเบีย จะใช้วันที่ดวงอาทิตย์ตั้งฉากที่กะบะฮ์ในการกำหนดหาทิศกิบลัตปีละ 2 ครั้ง คือ ประมาณวันที่ 27-28 พฤษภาคม และ 16-17 กรกฎาคมของทุกปี
สำหรับปีนี้ วันที่ดวงอาทิตย์จะตั้งฉากที่กะบะฮ์จะตรงกับวันที่ 28 พฤษภาคม พ.ศ. 2566 เวลา 16:16 น. ตามเวลาประเทศไทย ดังนั้น ชาวไทยมุสลิมจะสามารถกำหนดทิศกิบลัตได้ในวันและเวลาข้างต้นนี้
