อาจารย์ม.สารคาม ตอบ เพลงคนจนมิสิทธิไหมคะ แม้ผ่านไป 30 ปี แต่ความเหลื่อมล้ำนี้ยังดำรงอยู่ในสังคมไทย ไม่ใช่แค่สนุก แต่เป็นอาวุธของผู้อ่อนแอ
ผศ.ดร.ไชยณรงค์ เศรษฐเชื้อ อาจารย์คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม โพสต์ข้อความถึงกรณีเพลงหมอลำที่กำลังฮิตเป็นไวรัลในโซเชียล กับเพลง "คนจนมีสิทธิ์ไหมคะ" ซึ่งกำลังเจอดรามา ถึงความไม่เหมาะสมของเนื้อเพลง และ มีการตั้งคำถามว่า เพลงที่สอดแทรกคำที่กล่าวถึง อวัยวะเพศ ดูหยาบคาย กำลังจะสื่อถึงอะไร
ผศ.ดร.ไชยณรงค์ ได้โพสต์ตอบเป็นข้อ ๆ โดยระบุว่า คนจนมีสิทธิ์ไหมคะ ถ้าไม่เข้าใจ ผมจะอธิบายให้ฟัง
1.เพลงนี้ (คนจนมีสิทธิ์ไหมคะ) ที่ติดหูและถูกใจโลกโซเชียลอย่างล้นหลาม แม้ร้องเมื่อ 30 ปีที่แล้ว เพราะเพลงได้สะท้อนความเหลื่อมล้ำทางสังคม แม้ผ่านไป 30 ปี แต่ความจริงนี้ก็ยังดำรงอยู่ในสังคมไทย
2.เพลงนี้ยังสะท้อนความเหลื่อมล้ำทางเพศสถานะด้วย และความเหลื่อมล้ำนี้ ผ่านไป 30 ปีแล้ว แต่ก็ยังดำรงอยู่ในสังคมไทย
3.การที่นักร้องคือคุณเดือนเพ็ญหยิบท่อนนี้มาจากเพลงสมองจนจนของพลอยมาแปลงเล่นต่อ ไม่ใช่เพื่อความสนุกสนานอย่างเดียว แต่การแสดงนี้คือศิลปะการแสดงที่เป็นอาวุธของผู้อ่อนแอ (weapons of the weak) หรือศิลปะของผู้อ่อนแอ (art of the weak) ลองนึกดูครับว่า ถ้ายุคนั้นหรือแม้แต่ยุคนี้
หากคนจนลุกขึ้นมาเดินขบวนชุมนุมประท้วงเรื่องความเหลื่อมล้ำ ก็ย่อมถูกปราบปรามจากรัฐได้ง่าย หรืออาจนึกภาพว่าคนจนเดินไปหานายกฯ หรือข้าราชการระดับสูง แล้วถามว่า “คนจนมีสิทธิ์ไหมคะ” คุณคิดว่าเขาจะฟังหรือ?
ในสังคมไทย อาวุธหรือศิลปะของผู้อ่อนแอไม่ได้มีแค่หมอลำ แต่ยังมีในศิลปะการแสดงและประเพณีอย่างอื่น เช่น หนังตะลุง ขบวนแห่บั้งไฟ นิทานก้อม ฯลฯ สำหรับชาวบ้านชาวช่อง เขาถือว่าปกติ เช่น นายหนังตะลุงเดี่ยว เอาประยุทธ์มาล้ออย่างหนักเป็นที่ตลกขบขันของผู้ชม แต่ผู้มีอำนาจไม่มีสิทธิ์ที่จะโกรธเคือง
ประเด็นท่อนเพลง “คนจนมีสิทธิ์ไหมคะ …” จึงควรให้ความสำคัญกับสาระที่แท้จริง คือความเหลื่อมล้ำ ซึ่งรวมถึงความเหลื่อมล้ำทางเพศสถานะที่เกิดขึ้นในสังคมนี้ และสาระตรงนี้ควรสะกิดต่อมความคิดแบบอนุรักษ์นิยมให้คิดมากกว่าภาษาที่หยาบโลน
คุณป๋อไม่ได้มาจากดาวดวงอื่นหรอกครับ คุณอยู่บนโลกใบเดียวกันนี่แหละ เพียงแต่คุณอยู่ในโลกของการแสดงอีกแบบที่คิดว่าดีกว่าคนอื่น ทั้งที่คุณเกิดและดังในยุคที่พระเอกละครไทยข่มขืนนางเอก ที่หากพิจารณาแล้ว มันเลวร้ายกว่าหยาบโลนหลายพันเท่า ซึ่งคุณป๋อควรออกมาแสดงจุดยืนว่ารับไม่ได้
คลิกอ่านข่าวที่เกี่ยวข้อง : ดรามาเพลงคนจนมิสิทธิไหมคะ ยุ้ย ญาติเยอะแนะ พ่อแม่มีหน้าที่สอน อย่ามัวโลกสวย
สำหรับโพสต์นี้ เป็นการตอบกลับ ป๋อ ณัฐวุฒิ นักแสดงดังที่ออกมาโพสต์ถึงเรื่องเพลง ก่อนหน้านี้ ซึ่งล่าสุด ป๋อ ได้ลบโพสต์ดังกล่าวแล้ว พร้อมอธิบายว่า ไม่เคยคิดดูถูกเหยียดหยามพี่น้องหมอลำ และเรื่องชนชั้นใด ๆ แม่แต่นิดเดียว เนื้อหาที่เขียน พูดถึงเพลงทั่วไป ไม่ได้พูดเจาะจงเพลงหมอลำเลย พูดในบริบทของเพลงทั่วไป พูดในฐานะพ่อคนหนึ่งที่กังวลใจ ตกใจ กังวล ต่อคำที่ใช้ในเพลงที่ไม่สมควรมีคำหยาบ (อวัยวะเพศ) มาอยู่ในเพลง…
ในบทบาทของความเป็นพ่อ ก็เลยอยากจะฝากแง่คิดไปถึงคนที่มีส่วนรับผิดชอบในการคัดกรองเนื้อหาต่างๆ ให้อยู่ในจุดที่เหมาะสม เพื่อให้เด็กได้เติบโตมาในสังคมที่ดีงาม
