เวลา 16.19 น. วันนี้ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้า ฯ พระบรมราชินี เสด็จพระราชดำเนินไปยังบริษัท ปูนซิเมนต์ไทย จำกัด (มหาชน) เพื่อประทับเรือพระที่นั่งเสด็จพระราชดำเนินเลียบไปตามแนวคลองเปรมประชากร เพื่อทรงเปิดสวนสาธารณะเฉลิมพระเกียรติ "เปรมประชาวนารักษ์" เนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 6 รอบ 28 กรกฎาคม 2567 บริเวณถนนกำแพงเพชร 6 แนวขนานคลองเปรมประชากร เขตหลักสี่
ระหว่างเส้นทางที่ประทับเรือพระที่นั่ง พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้า ฯ พระบรมราชินี ได้ทอดพระเนตรการพัฒนาคลองเปรมประชากร หนึ่งในคลองสำคัญของประวัติศาสตร์ชาติไทย ซึ่งพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้ขุดขึ้น เมื่อปี 2413 เพื่อเป็นคลองลัดเชื่อมแม่น้ำเจ้าพระยา ย่นเวลาการเดินทางระหว่างกรุงเทพมหานคร กับจังหวัดพระนครศรีอยุธยา เริ่มจากหน้าวัดโสมนัสวิหาร ถึงอำเภอบางปะอิน จังหวัดพระนครศรีอยุธยา มีระยะทางกว่า 50 กิโลเมตร
ต่อมา เมื่อประชากรหนาแน่นขึ้น ทำให้คลองเปรมประชากร ประสบปัญหาทั้งน้ำเน่าเสีย ขยะมูลฝอย ผักตบชวาและวัชพืชกีดขวางทางระบายน้ำ การบุกรุกพื้นที่ปลูกสร้างบ้านพัก โดยเฉพาะย่านหลักสี่ ดอนเมือง รังสิต และปทุมธานี มีชุมชนกว่า 38 ชุมชน มากกว่า 6,000 ครอบครัว ทำให้คลองคับแคบและตื้นเขิน ส่งผลกระทบต่อการระบายน้ำ โดยเฉพาะช่วงน้ำท่วมใหญ่ปี 2554 ที่คลองไม่สามารถรองรับปริมาณน้ำได้อย่างมีประสิทธิภาพ ทำให้เกิดน้ำท่วมในหลายพื้นที่
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงห่วงใยในปัญหาความเสื่อมโทรมของคลองเปรมประชากร จึงพระราชทานพระบรมราโชบายในการพัฒนาคลองเปรมประชากร ให้กลับคืนความสะอาด และเพิ่มประสิทธิภาพการระบายน้ำ โดยทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้ หน่วยราชการในพระองค์ บูรณาการกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ดำเนินโครงการพัฒนาคลองเปรมประชากรทั้งระบบ ตั้งแต่วันที่ 5 พฤศจิกายน 2560 มีการเก็บขยะ สร้างเขื่อนระบายน้ำ ขุดลอกคลองเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการระบายน้ำ ป้องกันน้ำท่วม บำบัดน้ำเสีย จัดระเบียบชุมชน ปรับภูมิทัศน์ และจัดวางผังที่อยู่อาศัยของประชาชนริมสองฝั่งคลอง โดยจัดทำโครงการ "บ้านมั่นคง" ของคนคลองเปรมประชากร เช่น ชุมชนบ่อฝรั่ง, ชุมชนประชาร่วมใจ 1 ชุมชนประชาร่วมใจ 2 และชุมชนวัดเทวสุนทร พร้อมสร้างระบบสาธารณูปโภคพื้นฐาน เช่น ถนน น้ำประปา และระบบระบายน้ำ เพิ่มพื้นที่สีเขียวริมคลอง จัดทำลานกีฬา สันทนาการ และแหล่งเรียนรู้ของชุมชน เพื่อสร้างชุมชนที่เข้มแข็งและมีความสามัคคี ให้ประชาชนมีส่วนร่วมในการพัฒนาและดูแลรักษาชุมชนของตนเอง รวมทั้งพัฒนาอาชีพ เพื่อให้มีงานทำ มีรายได้ที่มั่นคง เพื่อให้คลองเปรมประชากรกลับมา สู่คลองสวย น้ำใส เป็นแหล่งน้ำที่มีคุณค่าและมีประโยชน์ต่อสังคมอีกครั้ง แสดงให้เห็นถึงน้ำพระราชหฤทัยที่ทรงห่วงใยประชาชน และเป็นแรงบันดาลใจให้ประชาชนร่วมมือรักษาคูคลองและสิ่งแวดล้อมเพื่อความยั่งยืน เป็นแหล่งน้ำสะอาด เป็นที่อยู่อาศัยของสัตว์น้ำ รวมทั้งพัฒนาชุมชนริมคลองให้มีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น
เวลา 17.13 น. เสด็จพระราชดำเนินถึงท่าเทียบเรือสวนสาธารณะเฉลิมพระเกียรติ "เปรมประชาวนารักษ์" ทรงเปิดสวนสาธารณะเฉลิมพระเกียรติ "เปรมประชาวนารักษ์" เนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 6 รอบ 28 กรกฎาคม 2567 ซึ่งบริษัท ปตท. จำกัด (มหาชน) ร่วมกับหน่วยราชการในพระองค์ ภาครัฐ รัฐวิสาหกิจ เอกชน และประชาชนในพื้นที่ รับสนองพระราชปณิธานโดยร่วมพัฒนาโครงการคลองเปรมประชากร ให้มีความมั่นคง มีชีวิตความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น มีความสุข สร้างที่อยู่อาศัย ปรับปรุงภูมิทัศน์บนพื้นที่แนวขนานคลองเปรมประชากร
โดยจัดสรรพื้นที่ 10 ไร่ ซึ่งเดิมเป็นพื้นที่รกร้างว่างเปล่า ออกแบบจัดสร้างเป็นสวนสาธารณะ บอกเล่าถึงพระมหากรุณาธิคุณของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ด้วยทรงมีพระราชดำริพัฒนาระบบคลองและพื้นที่ชุมชน ตลอดแนวคลองเปรมประชากร เพื่อคุณภาพชีวิตที่ดีของราษฎร ภายใต้กรอบ 3 ด้าน คือ เพื่อสืบสาน โดยอนุรักษ์พรรณไม้เกียรติประวัติ และพรรณไม้ดั้งเดิมของกรุงเทพมหานคร, เพื่อรักษา สมดุลระบบนิเวศเมืองในภาพรวม ด้วยการผสมผสานพรรณไม้หลากหลายชนิด และเพื่อต่อยอดพื้นที่สีเขียวให้คนเมือง ยกระดับสวนสาธารณะเพื่อนิเวศบริการ เป็นแหล่งพักผ่อน นันทนาการ สถานที่ศึกษาเรียนรู้วิถีชีวิต รวมถึงเป็นจุดเชื่อมโยงขนส่งมวลชน เป็นต้นแบบ Community Green Space มีเส้นทางสัญจรที่เชื่อมต่อระบบล้อ คือถนนวิภาวดีรังสิต, ราง คือสถานีรถไฟฟ้าสายสีแดง-ทุ่งสองห้อง, เรือ คือคลองเปรมประชากร และทางอากาศ
พร้อมจัดสร้างอาคารนิทรรศการ "ชลวิถีธีรพัฒน์" รวบรวมข้อมูลโครงการพระราชดำริ ตามพระบรมราโชบายด้านการพัฒนาแหล่งน้ำทั่วประเทศ โดยพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมพระราชทานชื่อสวนแห่งนี้ว่า "เปรมประชาวนารักษ์" หมายถึง สวนที่นำความสุขและความเบิกบานใจมาสู่ประชาชน โดยได้รับการดูแลรักษาด้วยความรัก และพระราชทานพระบรมราชานุญาตให้เชิญตราสัญลักษณ์งานเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 6 รอบ 28 กรกฎาคม 2567 ไปประดิษฐานที่ป้ายชื่อสวนสาธารณะฯ
ในการนี้ ทรงปลูกต้นประดู่ป่า 1 ต้น ซึ่งเพาะเมล็ดจากต้นประดู่ป่าที่ทรงปลูกเป็นลำดับต้นที่ 100 ล้าน เมื่อวันที่ 14 กรกฎาคม 2540 ณ อำเภอปักธงชัย จังหวัดนครราชสีมา ในโครงการปลูกป่าถาวรเฉลิมพระเกียรติ 1 ล้านไร่ ของบริษัท ปตท. จำกัด (มหาชน) และสมเด็จพระนางเจ้า ฯ พระบรมราชินี ทรงปลูกต้นพิกุล 1 ต้น
โอกาสนี้ ทอดพระเนตรนิทรรศการเฉลิมพระเกียรติ "ชลวิถีธีรพัฒน์" หมายถึง การพัฒนาสายน้ำของผู้เป็นปราชญ์แห่งแผ่นดิน จัดแสดงนิทรรศการเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เกี่ยวกับโครงการพระราชดำริตามพระบรมราโชบาย แบ่งเป็น 3 ห้อง ได้แก่ ห้อง "ชลวัฏวิถี" จัดแสดงวัฏจักรของสายน้ำที่มีผลต่อมวลมนุษยชาติ บอกเล่าความสำคัญของสายน้ำและผลกระทบจากปัญหาเกี่ยวกับน้ำ นำมาสู่การแก้ไขและบรรเทาปัญหาน้ำอย่างยั่งยืนของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว, ห้อง "ชลธีร์ราชทรรศน์" ถ่ายทอดมุมมองที่กว้างไกลในการพัฒนาแหล่งน้ำของพระราชา ที่ทรงสืบสานแนวพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร รวมเข้ากับเทคโนโลยี และความร่วมมือจากทุกภาคส่วน มาปฏิบัติให้เป็นรูปธรรม เพื่อประโยชน์สุขของประชาชน ให้มีน้ำอุปโภคบริโภค สร้างความมั่นคงและยกระดับคุณภาพชีวิตให้ดีขึ้นอย่างยั่งยืน
และห้อง "ชลวิวัฒน์เพื่อประชา" จัดแสดงผลสำเร็จของการพัฒนาสายน้ำเพื่อประชาชน เป็นโครงการตามพระบรมราโชบาย 10 โครงการ ที่ทรงมีพระราชดำริให้แก้ไขปัญหาเกี่ยวกับสายน้ำและการขาดแคลนน้ำ เพื่อความยั่งยืนและความผาสุกของประชาชน ได้แก่ โครงการพัฒนาคลองเปรมประชากร โครงการพัฒนาถนนวิภาวดีรังสิต โครงการพัฒนาคูคลองในเกาะรัตนโกสินทร์และคลองเชื่อมโดยรอบ โครงการพัฒนาสระบ่อดินขาว จังหวัดนครสวรรค์ โครงการจัดหาน้ำบาดาลขนาดใหญ่แก้ปัญหาภัยแล้งอันเนื่องมาจากพระราชดำริ โครงการพัฒนาบึงสีไฟ จังหวัดพิจิตร โครงการพัฒนาบึงบอระเพ็ด จังหวัดนครสวรรค์ โครงการพัฒนาหุบกะพง จังหวัดเพชรบุรี โครงการพัฒนาคลองแม่ข่า จังหวัดเชียงใหม่ และโครงการพัฒนาเกาะสีชัง จังหวัดชลบุรี
ซึ่งล้วนเกิดจากพระวิสัยทัศน์ด้านการบริหารจัดการทรัพยากรน้ำอย่างยั่งยืน ด้วยพระบรมราโชบายที่เน้นบูรณาการศาสตร์หลากหลายแขนง ความรู้ทางวิศวกรรมศาสตร์ เทคโนโลยี สิ่งแวดล้อม ด้านการพัฒนาชุมชน มุ่งให้เกิดการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วน ทั้งภาครัฐ เอกชน ประชาชนจิตอาสา มาเป็นหลักในการขับเคลื่อนโครงการให้เกิดผลสัมฤทธิ์
จากนั้น ทอดพระเนตรนิทรรศการกลางแจ้ง "สายธารพระบารมีจักรีวงศ์" ร้อยเรียงเรื่องราวการสนองแนวพระราชดำริ เพื่อการพัฒนาสิ่งแวดล้อม
และทอดพระเนตรการแสดงละครเพลงเฉลิมพระเกียรติ ชุด "สายนทีแห่งราชัน" ที่จัดทำขึ้นเป็นวาระพิเศษ เนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคล เฉลิมพระชนมพรรษา 6 รอบ 28 กรกฎาคม 2567 ด้วยสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณ ที่ทรงมีพระราชดำริพัฒนาโครงการด้านการจัดการน้ำทั่วประเทศ จนเกิดผลเป็นรูปธรรม พลิกฟื้นแหล่งน้ำ คูคลอง ให้กลับมาเคียงคู่วิถีชีวิตชาวไทยอีกครั้ง
โดยบอกเล่าจุดเริ่มต้น จากคลองเปรมประชากร ซึ่งเป็นเส้นทางสัญจรหลักของคนไทยในอดีต ถึงสวนเปรมประชาวนารักษ์ ที่จะกลายเป็นพื้นที่สีเขียวแห่งใหม่ ใจกลางชุมชน แสดงโดยทีมงานอาชีพระดับศิลปินแห่งชาติ ศิลปินศิลปาธร นักร้องคุณภาพ นักแสดงและนักบัลเล่ต์กว่า 60 ชีวิต ผสมผสานกับดนตรี ซึ่งบรรเลงโดย Royal Bangkok Symphony Orchestra
