เวลา 09.24 น. วันนี้ สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินไปยังศูนย์นิทรรศการและการประชุมไบเทค เขตบางนา ทรงเปิดงาน "วันนักประดิษฐ์" ประจำปี 2568 ซึ่งสำนักงานการวิจัยแห่งชาติ กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม จัดขึ้น ภายใต้แนวคิด "สิ่งประดิษฐ์และนวัตกรรมไทย : ความท้าทายของประเทศ" เพื่อเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ที่ทรงประดิษฐ์คิดค้น "เครื่องกลเติมอากาศที่ผิวน้ำหมุนช้าแบบทุ่นลอย" หรือ "กังหันน้ำชัยพัฒนา" ทรงได้รับการทูลเกล้าทูลกระหม่อมถวายสิทธิบัตรการประดิษฐ์เมื่อปี 2536 ต่อมาปี 2549 ทรงได้รับการทูลเกล้าทูลกระหม่อมถวายพระราชสมัญญา "พระบิดาแห่งการประดิษฐ์ไทย" คณะรัฐมนตรี จึงกำหนดให้วันที่ 2 กุมภาพันธ์ของทุกปีเป็น "วันนักประดิษฐ์" และเป็นเวทีสำคัญในการเผยแพร่และส่งเสริมผลงานวิจัย สิ่งประดิษฐ์ และนวัตกรรมของไทยให้ได้รับการยอมรับในระดับชาติและนานาชาติ เป็นโอกาสสำคัญในการเชื่อมโยงความร่วมมือระหว่างนักวิจัย นักประดิษฐ์ ภาคอุตสาหกรรม และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เพื่อผลักดันให้ผลงานวิจัยสามารถนำไปพัฒนาต่อยอดสู่การใช้ประโยชน์จริงในเชิงพาณิชย์และสังคม ตลอดจนสร้างแรงบันดาลใจให้เยาวชนและบุคลากรด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีในการพัฒนาความคิดสร้างสรรค์และนวัตกรรมเพื่ออนาคตของประเทศ
โอกาสนี้ พระราชทานเกียรติบัตรแก่ผู้ได้รับรางวัลการวิจัยแห่งชาติ ประจำปี 2568 ประกอบด้วย รางวัลนักวิจัยดีเด่นแห่งชาติ, รางวัลผลงานวิจัย, รางวัลผลงานประดิษฐ์คิดค้น และรางวัลวิทยานิพนธ์
จากนั้น ทอดพระเนตรนิทรรศการผลงานสิ่งประดิษฐ์ และนวัตกรรมที่ได้รับรางวัล จำนวน 12 ผลงาน อาทิ ผลงานเรื่อง "นวัตกรรมหมุดจัดฟันขนาดเล็กความแข็งแรงสูงโดยเพิ่มประสิทธิภาพจากกระบวนการปรับผิวแบบการยิงอนุภาคละเอียด พร้อมทั้งทดสอบประสิทธิภาพ เพื่อขึ้นทะเบียน อย. และการพัฒนาสู่เชิงพาณิชย์อย่างยั่งยืน" ของมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี นวัตกรรมผ่านการออกแบบใหม่ให้มีรูปร่างการใช้งานที่เหมาะสมกับคนไทยและการทำงานของแพทย์มากยิ่งขึ้น, ผลงานการศึกษาและรวบรวมการใช้พันธุ์ไม้ประดับลายหม้อปูรณฆฏะ ในศิลปกรรมล้านนา" ของมหาวิทยาลัยแม่โจ้ จากการศึกษาพบว่าในวัฒนธรรมล้านนา มีการใช้พันธุ์ไม้ตามธรรมชาติมาออกแบบจนเกิดเป็นลวดลายประดับในงานศิลปะในพื้นที่เรียกว่าลายหม้อดอกนำรูปแบบพันธุ์พฤกษามาออกแบบเป็นงานศิลป์ทั้งงานจิตรกรรม ประติมากรรม และภาพพิมพ์ ทั้งยังแสดงให้เห็นถึงเอกลักษณ์ของลายในแต่ละพื้นที่พัฒนาการและปรับใช้ในยุคสมัยต่าง ๆ เป็นประโยชน์และสร้างองค์ความรู้ใหม่ในศิลปกรรมล้านนา, ผลงานเรื่อง "ระบบการจัดการจราจรอวกาศ”ของสำนักงานพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ (องค์การมหาชน) ปัจจุบันจำนวนวัตถุอวกาศที่โคจรรอบโลกมีมากกว่า 128 ล้านชิ้น แม้บางชิ้นจะขนาดเล็กแต่สามารถสร้างความเสียหายต่อดาวเทียมหรือไม่สามารถปฏิบัติงานต่อได้กลายเป็นขยะอวกาศส่งผลกระทบกับประเทศไทย ด้านความเสี่ยงการชนของดาวเทียมไทยกับขยะอวกาศ ขยะอวกาศตกลงบนประเทศสร้างความเสียหายในชีวิตและทรัพย์สินและค่าบริการแจ้งเตือนที่สูง การวิจัยนี้จะช่วยจัดการจราจรอวกาศเพิ่มความปลอดภัยและความมั่นคงทางอวกาศ ลดการพึ่งพาเทคโนโลยีจากต่างประเทศเพิ่มขีดความสามารถพัฒนาเทคโนโลยีนวัตกรรมอวกาศของประเทศไทยอีกด้วย ส่วนรางวัลผลงานวิจัยและนวัตกรรมเรื่อง "สตรอเบอรีพันธุ์พระราชทาน 89" ของมหาวิทยาลัยนเรศวร ปัจจุบันเกษตรกรภาคเหนือนิยมปลูกสตรอเบอร์รีพันธุ์พระราชทาน 80 ต่อมามีการปรับปรุงพันธุ์จนได้สายพันธุ์ที่มีความแตกต่างโดดเด่นได้รับพระราชทานชื่อว่า "พันธุ์พระราชทาน 89" สายพันธุ์นี้มีขนาดผลปานกลางถึงใหญ่ ผิวผลมีสีแดงเข้มถึงแดงเลือดหมูขณะแก่เต็มที่รสชาติหวานกลิ่นหอมมีปริมาณสารแอนโทไซยานินสูงมีประโยชน์ต่อสุขภาพในการป้องกันโรคมะเร็ง ช่วยลดปริมาณคลอเรสเตอรอล ลดความเสี่ยงการเกิดโรคหัวใจ สามารถสร้างรายได้ให้เกษตรกรมากขึ้น ขณะนี้ ดำเนินการส่งเสริมเกษตรในเขตภาคเหนือและสถานีเกษตรหลวงหลายแห่งเพื่อเพิ่มผลผลิตตามความต้องการของตลาด ผู้ที่สนใจสามารถร่วมงานได้ถึงวันที่ 6 กุมภาพันธ์นี้
