“เรืองไกร” ร้อง ตั้ง “ภูมิธรรม” รักษาการนายกรัฐมนตรี

“เรืองไกร” ร้อง ป.ป.ช. สอบมติ ครม. ตั้ง “ภูมิธรรม” รักษาการนายกรัฐมนตรี ชอบด้วยกฎหมาย หรือไม่

วันนี้ (15 ก.ค.68) นายเรืองไกร ลีกิจวัฒนะ ยื่นเรื่องขอให้ ป.ป.ช. ตรวจสอบมติคณะรัฐมนตรีวันที่ 3 กรกฎาคม 2568 เรื่อง การมอบหมายให้รองนายกรัฐมนตรี (นายภูมิธรรม เวชยชัย) รักษาราชการแทนนายกรัฐมนตรี ชอบด้วยกฎหมาย หรือไม่

โดยเรื่องนี้พิจารณาจากพยานหลักฐานราชการที่เป็นแนวทางปฏิบัติของคณะรัฐมนตรีที่ผ่านมา จนพบข้อสังเกต จึงทำหนังสือร้องเป็นข้อ ๆ เพื่อขอให้ ป.ป.ช. รีบตรวจสอบโดยเร็ว ดังนี้

                     ข้อ 1. ตามบันทึกข้อความที่ สลธ.(กบค.) 2562/2565 ลงวันที่ 30 สิงหาคม 2565 เรื่อง การมอบหมายให้รองนายกรัฐมนตรีรักษาราชการแทนนายกรัฐมนตรี กราบเรียนนายกรัฐมนตรี (ผ่านรองนายกรัฐมนตรี (นายวิษณุ  เครืองาม)) มีความย่อว่า ศาลรัฐธรรมนูญได้มีคำสั่งให้นายกรัฐมนตรีหยุดปฏิบัติหน้าที่นายกรัฐมนตรีตั้งแต่งวันที่ 24 สิงหาคม 2565 จึงกราบเรียนมาเพื่อโปรดพิจารณา หากเห็นชอบ สำนักงานเลขาธิการนายกรัฐมนตรี จะได้นำเสนอคณะรัฐมนตรีพิจารณาต่อไป ซึ่งต้นบันทึกข้อความดังกล่าว มีลายมือชื่อของนายวิษณุ เครืองาม ลงนามกำกับไว้แทน และท้ายบันทึกข้อความดังกล่าวมีลายมือชื่อของพลเอกประวิตร วงษ์สุวรรณ ในฐานะ รองนายกรัฐมนตรี รักษาราชการแทนนายกรัฐมนตรี ลงนาม เห็นชอบ ไว้แล้ว
             ต่อมา เลขาธิการนายกรัฐมนตรี (นายดิสทัต โหตระกิตย์) ได้มีหนังสือที่ นร 0401.3/11726 ลงวันที่ 30 สิงหาคม 2565 เรื่อง การมอบหมายให้รองนายกรัฐมนตรีรักษาราชการแทนนายกรัฐมนตรี และร่างคำสั่งมอบหมายให้รองนายกรัฐมนตรีรักษาราชการแทนนายกรัฐมนตรี และมอบหมายและมอบอำนาจให้รองนายกรัฐมนตรีปฏิบัติราขการแทนกัน และปฏิบัติราชการแทนกัน ในกรณีรัฐมนตรีประจำสำนักนายกรัฐมนตรีไม่อยู่หรือไม่อาจปฏิบัติราชการได้หรือไม่มีผู้ดำรงตำแหน่ง เรียน เลขาธิการคณะรัฐมนตรี
             ต่อมา เลขาธิการคณะรัฐมนตรี (นางณัฐฏ์จารี อนันตศิลป์) ได้มีหนังสือที่ นร 0505/ว 384 ลงวันที่ 31 สิงหาคม 2565 เรื่อง การมอบหมายให้รองนายกรัฐมนตรีรักษาราชการแทนนายกรัฐมนตรี และร่างคำสั่งมอบหมายให้รองนายกรัฐมนตรีรักษาราชการแทนนายกรัฐมนตรี และมอบหมายและมอบอำนาจให้รองนายกรัฐมนตรีปฏิบัติราขการแทนกัน และปฏิบัติราชการแทนกัน ในกรณีรัฐมนตรีประจำสำนักนายกรัฐมนตรีไม่อยู่หรือไม่อาจปฏิบัติราชการได้หรือไม่มีผู้ดำรงตำแหน่ง กราบเรียน/เรียน รอง-นรม. , รัฐ-นร. , กระทรวง, กรม ความว่า คณะรัฐมนตรีได้มีมติเมื่อวันที่ 30 สิงหาคม 2565 เห็นชอบตามที่สำนักงานเลขาธิการนายกรัฐมนตรีเสนอ
                     ข้อ 2. ตามบันทึกข้อความที่ สลธ.(กบค.) 3049/2567 ลงวันที่ 16 กันยายน 2567 เรื่อง การมอบหมายให้รองนายกรัฐมนตรีรักษาราชการแทนนายกรัฐมนตรี กราบเรียน นายกรัฐมนตรี มีความย่อว่า เพื่อให้การบริหารราชการแผ่นดินดำเนินไปด้วยความเรียบร้อย เหมาะสม เห็นควรเสนอคณะรัฐมนตรีพิจารณามอบหมายให้รองนายกรัฐมนตรีรักษาราชการแทนนายกรัฐมนตรี ตามลำดับดังนี้ 4.1 ในกรณีที่นายกรัฐมนตรีไม่อาจปฏิบัติราชการได้ คณะรัฐมนตรีมอบหมายให้รองนายกรัฐมนตรีเป็นผู้รักษาราชการแทน ตามลำดับ ดังนี้ 1) นายภูมิธรรม เวชยชัย 2) นายสุริยะ จึงรุ่งเรืองกิจ 3) … 4.2 ในระหว่างการรักษาราชการแทนนายกรัฐมนตรี ผู้รักษาราชการแทนข้างต้น จะสั่งการใดเกี่ยวกับการบริหารงานบุคคลและการอนุมัติเงินงบประมาณอันอยู่ในอำนาจของนายกรัฐมนตรีได้ ต้องได้รับความเห็นชอบจากนายกรัฐมนตรีเสียก่อน ซึ่งท้ายบันทึกข้อความดังกล่าวมีลายมือชื่อของนางสาวแพทองธาร ในฐานะ นายกรัฐมนตรี ลงนามเห็นชอบ ไว้แล้ว
             ต่อมา เลขาธิการนายกรัฐมนตรี (นายพรหมินทร์ เลิศสุริย์เดช) ได้มีหนังสือที่ นร 0401.3/10757 วันที่ 16 กันยายน 2567เรื่อง การมอบหมายให้รองนายกรัฐมนตรีรักษาราชการแทนนายกรัฐมนตรี เรียน เลขาธิการคณะรัฐมนตรี
             ต่อมา เลขาธิการคณะรัฐมนตรี (นางณัฐฏ์จารี อนันตศิลป์) ได้มีหนังสือที่ นร 0505/ว 410 วันที่ 19 กันยายน 2567 เรื่อง มอบหมายให้รองนายกรัฐมนตรีรักษาราชการแทนนายกรัฐมนตรี กราบเรียน/เรียน รอง-นรม. , รัฐ-นร. , กระทรวง, กรม ความว่า คณะรัฐมนตรีได้มีมติเมื่อวันที่ 17 กันยายน 2567 อนุมัติตามที่สำนักงานเลขาธิการนายกรัฐมนตรีเสนอ
                     ข้อ 3. เมื่อวันที่ 30 มิถุนายน 2568 มีพระบรมราชโองการประกาศ ให้รัฐมนตรีพ้นจากความเป็นรัฐมนตรีและแต่งตั้งรัฐมนตรี โดยมีความตอนหนึ่งว่า ... 1. ให้รัฐมนตรีพ้นจากความเป็นรัฐมนตรี ดังต่อไปนี้ นายภูมิธรรม เวชยชัย รองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม พ้นจากความเป็นรัฐมนตรี ... 2. ให้แต่งตั้งรัฐมนตรี ดังต่อไปนี้ นายภูมิธรรม เวชยชัย เป็นรองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย ... ประกาศ ณ วันที่ 30 มิถุนายน พุทธศักราช 2568 เป็นปีที่ 10 ในรัชกาลปัจจุบัน ผู้รับสนองพระบรมราชโองการ แพทองธาร ชินวัตร นายกรัฐมนตรี
                     ข้อ 4. ต่อมาเมื่อวันที่ 1 กรกฎาคม 2568 ศาลรัฐธรรมนูญ ได้มีมติ 7 ต่อ 2 มีคำสั่งให้นายกรัฐมนตรี นางสาวแพทองธาร ชิณวัตร นายกรัฐมนตรี (ผู้ถูกร้อง) หยุดปฏิบัติหน้าที่นายกรัฐมนตรี นับตั้งแต่วันที่ 1 กรกฎาคม 2568 เป็นต้นไปจนกว่าศาลรัฐธรรมนูญจะมีคำวินิจฉัย แจ้งให้ผู้ร้องและผู้ถูกร้องทราบ            
                     ข้อ 5. ตามบันทึกข้อความที่ สลธ.(กบค.) 2136/2568 ลงวันที่ 3 กรกฎาคม 2568 เรื่อง การมอบหมายให้รองนายกรัฐมนตรีรักษาราชการแทนนายกรัฐมนตรี กราบเรียน นายกรัฐมนตรี มีความย่อว่า เพื่อให้การบริหารราชการแผ่นดินดำเนินไปด้วยความเรียบร้อย เหมาะสม เห็นควรเสนอคณะรัฐมนตรีพิจารณามอบหมายให้รองนายกรัฐมนตรีรักษาราชการแทนนายกรัฐมนตรี ในกรณีที่นายกรัฐมนตรีไม่อาจปฏิบัติราชการได้ ดังนี้ 4.1 มอบหมายให้รองนายกรัฐมนตรีเป็นผู้รักษาราชการแทนนายกรัฐมนตรี ตามลำดับ ดังนี้ 1) นายภูมิธรรม เวชยชัย 2) นายสุริยะ จึงรุ่งเรืองกิจ 3) … 4.2 ในการรักษาราชการแทนนายกรัฐมนตรี ผู้รักษาราชการแทนตาม 4.1 (1) มีอำนาจหน้าที่เช่นเดียวกับนายกรัฐมนตรี ตามบทบัญญัติของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 และพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการแผ่นดิน พ.ศ. 2534 รวมทั้งมีอำนาจหน้าที่ในการเป็นประธานกรรมการในคณะกรรมการหรือองค์กรใด ตลอดจนสั่งการใดอันเกี่ยวกับการบริหารงานบุคคลและการอนุมัติเงินงบประมาณอันอยู่ในอำนาจของนายกรัฐมนตรี ทั้งนี้ ตั้งแต่วันที่คณะรัฐมนตรีมีมติเป็นต้นไป ซึ่งท้ายบันทึกข้อความดังกล่าวมีลายมือชื่อของนายพรหมินทร์ เลิศสุริย์เดช ในฐานะเลขาธิการนายกรัฐมนตรี ลงนามไว้ แต่ในตอนต้นบันทึกข้อความดังกล่าว ไม่มีลายมือชื่อของรองนายกรัฐมนตรีผู้ใดลงนามกำกับไว้แทน และท้ายบันทึกข้อความดังกล่าวก็ไม่มีลายมือชื่อของรองนายกรัฐมนตรีผู้ใดลงนาม เห็นชอบ ไว้แต่อย่างใด

ต่อมา เลขาธิการนายกรัฐมนตรี (นายพรหมินทร์ เลิศสุริย์เดช) ได้มีหนังสือที่ นร 0401.3/726 ลงวันที่ 3 กรกฎาคม 2568 เรื่อง การมอบหมายให้รองนายกรัฐมนตรีรักษาราชการแทนนายกรัฐมนตรี เรียน เลขาธิการคณะรัฐมนตรี
             ต่อมา เลขาธิการคณะรัฐมนตรี (นางณัฐฏ์จารี อนันตศิลป์) ได้มีหนังสือที่ นร 0505/ว 249 ลงวันที่ 4 กรกฎาคม 2568 เรื่อง การมอบหมายให้รองนายกรัฐมนตรีรักษาราชการแทนนายกรัฐมนตรี กราบเรียน/เรียน รอง-นรม. , รัฐ-นร. , กระทรวง, กรม ความว่า คณะรัฐมนตรีได้มีมติเมื่อวันที่ 3 กรกฎาคม 2568 เห็นชอบตามที่สำนักงานเลขาธิการนายกรัฐมนตรีเสนอ
                      ข้อ 6. ดังนั้น จะเห็นได้ว่า บันทึกข้อความที่ สลธ.(กบค.) 2136/2568 ลงวันที่ 3 กรกฎาคม 2568 ไม่มีลายมือชื่อของรองนายกรัฐมนตรีผู้ใดลงนามกำกับไว้แทน และท้ายบันทึกข้อความดังกล่าวก็ไม่มีลายมือชื่อของรองนายกรัฐมนตรีผู้ใดลงนาม เห็นชอบ ไว้แต่อย่างใด กรณีจึงมีปัญหาว่า เลขาธิการนายกรัฐมนตรี (นายพรหมินทร์ เลิศสุริย์เดช) ได้กระทำการโดยพลการ หรือไม่ การกระทำดังกล่าวจะผิดไปจากวิธีปฏิบัติตามบันทึกข้อความที่ สลธ.(กบค.) 2562/2565 ลงวันที่ 30 สิงหาคม 2565 และตามบันทึกข้อความที่ สลธ.(กบค.) 3049/2567 ลงวันที่ 16 กันยายน 2567 หรือไม่ และจะมีปัญหาตามมาว่า มติคณะรัฐมนตรีเมื่อวันที่ 3 กรกฎาคม 2568 เรื่อง การมอบหมายให้รองนายกรัฐมนตรีรักษาราชการแทนนายกรัฐมนตรี ชอบด้วยกฎหมาย หรือไม่ และมติคณะรัฐมนตรีในเรื่องอื่น ๆ ที่ตามมา จะมีปัญหาไม่ชอบด้วยกฎหมาย หรือไม่ กรณีจึงมีเหตุจำเป็นต้องขอให้ ป.ป.ช. ตรวจสอบเรื่องนี้ต่อไปโดยเร็ว