ปริมาณการใช้ถ่านหินของโลกทำลายสถิติสูงสุด

#เศรษฐศาสตร์ตลาดสด ปริมาณการใช้ถ่านหินของโลกทำสถิติสูงที่สุด โดยคาดว่าปริมาณการใช้ถ่านหินในปี 2022 จะมากกว่า 8,000 ล้านตัน เพิ่มขึ้นร้อยละ 1.2 จากปีก่อน

องค์การพลังงานระหว่างประเทศ (IEA) ได้เปิดเผยว่าในปี 2022 โลกได้ใช้ปริมาณการใช้ถ่านหินทำสถิติสูงที่สุด โดยคาดว่าปริมาณการใช้ถ่านหินจะมากกว่า 8,000 ล้านตัน เพิ่มขึ้นร้อยละ 1.2 จากปีก่อน ประเทศผู้ผลิตถ่านหินและธุรกิจเหมืองรายใหญ่อย่างจีน อินเดีย และอินโดนีเซีย นั้นมีปริมาณการผลิตมากกว่าที่เคยบันทึกไว้สูงสุดในปี 2013  เนื่องจากสถานการณ์สงครามรัสเซีย-ยูเครนที่ยืดเยื้อส่งผลต่อวิกฤตพลังงานโลก

หลายประเทศในสหภาพยุโรปจำเป็นต้องกลับมาใช้ถ่านหินเป็นแหล่งพลังงานหลักแทน ซึ่งส่วนใหญ่มาจากสหรัฐฯ ออสเตรเลีย และแอฟริกาใต้ จากข้อมูล IEA ระบุว่าประเทศที่ใช้พลังงานถ่านหินเพิ่มมากขึ้น คือ อินเดีย ปริมาณการใช้ถ่านหินเพิ่มขึ้นร้อยละ 7 สหภาพยุโรปมีปริมาณการใช้ถ่านหินเพิ่มขึ้นร้อยละ 6 กรณีสหภาพยุโรปเริ่มมีสัญญาณเห็นชัดหลังจาก รัฐวิสาหกิจด้านพลังงานของรัสเซีย ที่ชื่อว่า ก๊าซพรอม (Gazprom) ที่ควบคุมโดยรัฐบาลรัสเซียนั้นอ้างเรื่องปัญหาด้านเทคนิคจึงส่งผลให้ต้องลดปริมาณก๊าซธรรมชาติที่ผ่านท่อลำเลียงนอร์ดสตรีม 1 (Nord Stream 1) ไปยังประเทศในยุโรป รวมทั้งอิตาลี ออสเตรีย และเยอรมนี ซึ่งรวมแล้วลดการส่งก๊าซไปประมาณร้อยละ 60 ทำให้ต้องหันไปใช้พลังงานจากถ่านหินแทนและชะลอข้อตกลงสีเขียว (Green Proposal) ทั้งนี้ประธานคณะกรรมาธิการยุโรปเตือนว่า ถือว่าเป็นการก้าวถอยหลังของสหภาพยุโรป ที่ตั้งเป้าหมายว่าจะลดการปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ให้เหลือศูนย์ภายในปี 2593

รัสเซียถือเป็นผู้ส่งออกก๊าซธรรมชาติรายใหญ่ที่สุดไปยังยุโรปและทั่วโลก ในปี 2021 รัสเซียส่งออกก๊าซธรรมชาติประมาณ 240,000 ล้านลูกบาศก์เมตรไปทั่วโลก ซึ่งมากกว่าผู้ส่งออกรายใหญ่อันดับ 2 อย่างสหรัฐอเมริกาถึง 4 เท่า ซึ่งส่งออกก๊าซธรรมชาติอยู่ที่ประมาณ 60,000 ล้านลูกบาศก์เมตร อีกทั้งรัสเซียเป็นผู้ผลิตน้ำมันรายใหญ่อันดับสามของโลก รองจากสหรัฐฯ และซาอุดีอาระเบีย รัสเซียส่งออกน้ำมันดิบประมาณ 5 ล้านบาร์เรลต่อวัน ทั้งนี้มากกว่าครึ่งหนึ่งถูกส่งไปยังยุโรป

ที่สำคัญมลพิษทางอากาศในช่วงฤดูหนาวเริ่มปรากฏชัดเจน ประชาชนในบางประเทศของยุโรปตะวันออกหันมาเผาไม้ ถ่านหินลิกไนต์ราคาถูก หรือแม้แต่ขยะ ข้อมูลจาก IQAir ระบุว่ามลพิษทางอากาศใน บอสเนียและเฮอร์เซโกวีนา โปแลนด์จะประสบปัญหามลพิษทางอากาศรุนแรงที่สุดในภูมิภาคอย่างต่อเนื่อง

แนวคิดการทำโรงไฟฟ้าพลังงานนิวเคลียร์เป็นอีกเรื่องที่จับตามอง ฝรั่งเศสพัฒนาโรงไฟฟ้าพลังงานนิวเคลียร์ด้วยการใช้ยูเรเนียม ที่น่าสนใจ คือ คณะกรรมาธิการยุโรประบุว่าพลังงานนิวเคลียร์นี้เป็นรูปแบบหนึ่งของพลังงานสีเขียว ภายใต้อนุสัญญาที่ได้รับการอนุมัติใหม่ เพราะไม่ได้เป็นต้นตอในการปล่อยก๊าซเรือนกระจก ดังนั้นสหภาพยุโรปจะยอมรับโรงไฟฟ้านิวเคลียร์ใหม่ที่สร้างขึ้นจนถึงปี 2573 โดยถือเป็นแหล่งพลังงานในช่วงเปลี่ยนผ่าน อย่างไรก็ตามมีข้อวิพากษ์ประเด็นเรื่องปัญหาการจัดหาพลังงาน ฝรั่งเศสนำเข้ายูเรเนียมที่จำเป็นสำหรับโรงไฟฟ้านิวเคลียร์นั้นจากประเทศอื่นเช่นกัน จึงมีความเป็นไปได้ที่จะเกิดปัญหาความขัดแย้งและการแย่งชิงกันระหว่างประเทศ ประเด็นนี้ต้องติดตามต่อไป

สถานการณ์สงครามรัสเซีย-ยูเครนที่ยืดเยื้อส่งผลต่อวิกฤตพลังงานโลก หลายประเทศต้องหันกลับมาพึ่งถ่านหินเพื่อเป็นการแก้ปัญหาเฉพาะหน้าวิกฤตพลังงานปีนี้ สำหรับพลังงานสะอาดจากพลังงานลม พลังงานแสงอาทิตย์และพลังงานนิวเคลียร์ยังคงเป็นแผนระยะกลางที่ต้องใช้เวลาในการพัฒนา